همه میدانیم که خواب قسمت مهمی از زندگی انسان است و در واقع ما تقریباً یک سوم از زندگی خود را در خواب میگذرانیم. توجه به این نکته مهم است که وقتی بهخوبی استراحت میکنید، احساس شادی، هوشیاری و انرژی بیشتری میکنید. بهعبارتدیگر، خواب برای ترمیم و رشد صحیح مغز و بدن ضروری است و این امر خصوصاً در سالهای اول زندگی صادق است. یبه گونه ای که می توان گفت دورههای با کیفیت خواب، به اندازه غذایی که مصرف میکنید، برای کودک مهم است!
والدین ممکن است تأثیر منفی چرت نزدن کودک یا تأخیر در زمان خواب او را مشاهده کنند، که البته این امر تجربه خوشایندی نیست. کمبود خواب نه تنها در روحیه کودک شما، بلکه بر توجه و تمرکز و در نهایت بر میزان یادگیری و رشد او نیز تأثیر میگذارد. وقتی کودک شما بیدار است، هر صدا و حرکتی تجربه جدیدی است که برای پردازش آنها به انرژی نیاز دارد.
ما میدانیم که نوزادان بیشتر وقت خود را میخوابند، درست است؟ اما آیا تا به حال فکر کردهاید که کودک چه مقدار از کارهایی که شما و کودک در طول روز با هم انجام میدهید، خصوصاً لحظات یادگیری را به یاد خواهد آورد؟ آیا در طول روز زمان مناسبی وجود دارد که شما بتوانید مهارتهای جدیدی را به او بیاموزید؟
خوب! بیایید در این مورد کمی حرف بزنیم. محققان دانشگاه شفیلد و دانشگاه روهر بوخوم در آلمان همین سؤالات را داشتند. آنها میخواستند زمان مناسب برای آموزش یک رفتار جدید به کودک را مشخص کنند. آنها این سؤال خاص را مطرح کردند که آیا یک چرت کوتاه روزانه، بلافاصله بعد از آموزش به او، به یادآوری آن مهارت در نوزادان کمک میکند یا خیر. در این مطالعه آن ها ۲۱۶ نوزاد بین ۶ تا ۱۲ ماه را بررسی میکردند و بر میزان توانایی نوزاد در یادآوری مهارتهایی که تازه یاد گرفته بود، تمرکز داشتند.
محققان نوزادانی را که پس از یادگیری چرت نزده بودند با نوزادانی در همان سن مقایسه کردند که پس از گذشت ۴ ساعت از یادگیری، حداقل ۳۰ دقیقه چرت زده بودند. نتایج بسیار جالب بود: فقط نوزادانی که پس از یادگیری یک فعالیت چرت میزدند، آموزشهای هدفمند را به خاطر میآوردند، درحالی که نوزادی که چرت نزده بودند، هیچ شواهدی از به خاطر سپردن اطلاعات جدید نشان نمیدادند. آنها دریافتند که بهترین زمان برای یادگیری نوزاد زمانی است که کودک احساس خستگی میکند، اما داستان به اینجا ختم نمیشود. بعد از ۲۴ ساعت، نوزادانی که چرت زدند در مقایسه با نوزادان که چرت نزدند، به طور قابلتوجهی حافظه بهتری داشتند.
«جین هربرت» از گروه روانشناسی در دانشگاه شفیلد میگوید: «این یافتهها بهویژه برای والدین و متخصصان تعلیموتربیت جالب است؛ زیرا نشان میدهد که زمان مناسب برای یادگیری نوزادان قبل از خواب است.»
نکته مهم در مورد این مطالعه، فرصت بسیار خوب یادگیری است که والدین میتوانند در زمان خواب و چرت زدن کودک خود و در حقیقت زمانی که به نظر می رسد کودک خسته است، از آن استفاده کنند. این نشان میدهد که فعالیتهایی مانند کتاب خواندن برای کودک شما قبل از خواب بسیار ارزشمند است.
گفتنی است که محققان دریافتهاند که چرتهای کوتاهتر از ۳۰ دقیقه به نوزادان فرصت کافی نمیدهند که دانش خود را برای طولانیمدت حفظ کنند، بنابراین خوب است هنگام تنظیم برنامه چرت زدن کودک، این نکته را به خاطر بسپارید.