آنچه در این مقاله می‌خوانید:
کم‌خونی آسیب‌های زیادی به بدن وارد می‌کند؛ یکی از مهم‌ترینِ آن‌ها، اختلال در اکسیژن‌رسانی به بخش‌های مختلف است. در این مقاله درباره‌ی ارتباط فقر اهن در بدن و ایجاد کم‌خونی مطالبی را مرور می‌کنید و بعد، علائم کم‌خونی و راه‌های پیش‌گیری از آن را می‌خوانید.
کم‌خونی چگونه و چه زمانی ایجاد می‌شود؟
بیایید باهم یک‌سری اطلاعات کلی درباره‌ی خون مرور کنیم تا دقیق متوجه شویم، منظور از کم‌خونی چیست و چه زمانی ایجاد می‌شود.
بخش‌های مختلف بدن برای ادامه‌ی حیات و انجام وظایف و داشتن عملکردی مناسب، به اکسیژن نیاز دارند. یکی از اصلی‌ترین وظایف خون، اکسیژن‌رسانی به بخش های مختلف بدن است. خونی که همواره در بدن جریان دارد، مسئول اصلی ریاندن اکسیژن به تمام بدن است. به‌طور جزئی‌تر، گلبول‌های قرمز در خون انسان هستند که اکسیژن‌رسان اصلی بدن‌اند. می‌توانید گلبول‌های قرمز در بدن انسان را سیستم حمل و نقل اکسیژن در نظر بگیرید. حالا همین گلبول‌های قرمز، پروتئینِ حامل اکسیژنی به نام «هموگلوبین» دارند که رنگ خون و پوست ما را هم تنظیم می‌کند. افراد چه‌زمانی کم‌خون شناسایی می‌شوند؟ وقتی‌که مقدار هموگلوبین کافی در حجم نمونه‌ی خون آزمایش‌شان وجود نداشته باشد.
نقش آهن در بدن و ایجاد کم‌خونی
آهن یک ماده‌ی معدنی بسیار مهم و اساسی در رژیم‌های غذایی ماست؛ زیرا بدن را اکسیژنه‌شده نگه می‌دارد. آهن بخشی از هموگلوبین است و مطابق با توضیحات بالا، اهمیت زیادی در اکسیژن‌رسانی به بدن و سلامت عمومی تن دارد.
از آن‌جه که آهن به حفظ سطح سالم گلبول‌های قرمز کمک می‌کند، تهیه‌ی رژیم غذایی غنی از آهن بسیار مهم است. اگر بدن، آهن کافی به دست نیاورد، شایع‌ترین نوع کم خونی می‌تواند ظاهر شود. به عبارت دیگر، کم‌خونی اقسام و دلایل مختلفی دارد که متداول‌ترینِ آن فقر آهن در بدن است.
ذخیره‌ی آهن تا شش‌ماهگی
نوزادانی که در موعد مقرر و با وزن مناسب به دنیا می‌آیند، ذخیره‌ی آهنی مناسبی برای شش ماه اول زندگی‌شان دارند. بااین‌حال در پایان این دوره، دریافت آهن از منابع دیگر ضروری است؛ زیرا خیره‌ی اولیه‌ی آهن در پایان این دوره به اتمام می‌رسد.
کم‌خونی‌ای که به موقع و به شیوه‌ی درست درمان نشود، می‌تواند منجر در رشد کودک اختلا ایجاد کند و آن را به تأخیر بیندازد. بنابراین، بهره مندی کافی بدن کودک‌مان از آهن را باید جدی گرفت.
علائم کم‌خونی چیست؟
- رنگ‌پریدگی
- کج‌خلقی مداوم
- خواب‌آلودگی
- اشتهای ضعیف
بیش‌تر بخوانید: کودک من زردی دارد؛ چه‌کار باید بکنم؟
چگونه می‌توانم از کم‌خونی جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از کمبود هموگلوبین در کودک، باید مقادیر کافی آهن در بدن کودک تأمین شود. باید یک رژیم غذایی متعادل با غذاهای غنی از آهن به کودک خود بدهید تا کودک‌تان با فقر آهن روبه‌رو نشود. در ادامه فهرستی از مواد غذاییِ تأمین‌کننده‌ی آهن در بدن ارائه شده که توجه به آن می‌تواند شما را به رژیم غذایی معتدلی برساند:
- گوشت قرمز
- مرغ و ماهی
- اسفناج
- زردهٔ تخم‌مرغ
- سیب‌زمینی شیرین
- لوبیا
- غلات غنی‌شده با نخود
- به یاد داشته باشید که شیر گاو را تا یک سالگی به کودک خود ندهید.
- اگر کودک شما شیرخشک می‌خورد، نوعی را انتخاب کنید که غنی‌شده با آهن باشد.
- مواد جامد سرشار از ویتامین C را در رژیم غذایی وی بگنجانید؛ زیرا به بدن کمک می‌کند آهن مصرف‌شده را جذب کند.
تشخیص کم‌خونی
اگر یک یا چند مورد از علائم کمبود هموگلوبین در بدن را که در این مقاله خواندید، در کودک‌تان مشاهده می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. یک آزمایش خون ساده، می‌تواند میزان دقیق کم‌خونی را مشخص کند و پزشک‌تان متناسب با نتیجه‌ی آزمایش، توصیههای غذایی یا دارویی مفیدی برای شما خواهد داشت. ممکن است برخی از کم‌ها تا مدتی علائم بارزی نداشته باشند؛ یعنی کودک دچار کمبود هموگلوبین باشد اما علامت مشخصی در ظاهر و عادات زندگی‌اش بروز پیدا نکند. در کم‌خونی‌های خفیف، عمدتاً علائم هم خفیف هستند یا شاید تا مدت‌ها در فرد ظاهر نشوند. بنابراین مراجعه به پزشک به‌صورت دوره‌ای برای اطمینان خاطر پیداکردن از میزان کافی هموگلوبین در بدن، توصیه می‌شود.
