آنچه در این مقاله می‌خوانید:
ترس شبانه، کودکمان را آزار می‌دهد. خیلی اوقات خواب و آرمش ما و کودکمان را به‌هم می‌زند. در این مواقع، باید بتوانید اوضاع روحی کودکتان را مدیریت کنید. و البته در طول روز طوری رفتار کنید که کودکتان کم‌تر دچار این موقعیت شود. این مقاله، دراین‌باره به شما کمک خواهد کرد.
ترس شبانه چیست؟
اگر تا به حال تجربه‌ی وحشت‌زده بیدار شدن در نیمه‌شب را نداشته‌اید، علائم آن مانند دیدن یک صحنه‌ی وحشتناک در فیلمی ترسناک است: لرزیدن، خوابیدن با چشمان باز و فریادهای غیرقابل کنترل. دیدن ترس‌های شبانهٔ کودک ناراحت‌کننده است اما برایش ضرری ندارد.
وحشت شبانه همان کابوس نیست. هنگام رعب و وحشت در شب، کودکان معمولاً تا حدی بیدار هستند و روز بعد چیزی را به خاطر نمی‌آورند. کابوس‌ها، در حالت REM خواب اتفاق می‌افتند و کودکان اغلب قسمت‌هایی را از آنچه اتفاق افتاده، به یاد می‌آورند. در هنگام وحشت شبانه، ممکن است متوجه شوید که کودک شما عرق کرده است، چشمانی اشک‌بار دارد یا ضربان قلب سریعی پیدا کرده است. این حالت، معمولاً در سنین بین ۳ تا ۸ سالگی اتفاق می‌افتد و تا مدت کوتاهی پس از خوابیدن کودک، حدود ۵ تا ۲۰ دقیقه، ادامه دارد.
چرا کودک من دچار ترس شبانه می‌شود؟
وحشت شبانه به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. کودکان زیر شش‌سال، تاحد زیادی درگیر تصورات و تخیلات‌شان هستند. این تخیلات ممکن است از تماشای فیلم یا کارتنی شروع شده باشد، یا ریشه در حرف‌هایی که کودکان باهم می‌زنند، داشته باشد. به‌طورکلی در این سنین، افراد تمایز کم‌تری میان دنیای واقعی و خیالی قائل‌اند؛ درنتیجه مستعدِ یکی‌داسنتن خیال و واقعیت هستند.
وحشت شبانه دلایل مختلفی دارد. در این‌جا به چند مورد متداول اشاره می‌کنیم:
- کمبود خواب
- ترس از تاریکی
- تغییر در روال خواب
- تب‌داشتن
- نیاز به دستشویی رفتن
- یک صدای ناگهانی
- اختلافات و جروبحث‌های پدر و مادر
- عوارض جانبی برخی داروها
- سابقه‌ی خانوادگی در خواب راه رفتن یا ترس‌های شبانه
در آوک، بیش‌تر درباره‌ی آرامش کودکان بخوانید:
پیش‌گیری از ترس شبانه در کودک
-
کنترل محرک‌های استرس کودک در طول روز
کودکان به‌شدت تحت‌تأثیر هیجان‌ها و وحشت‌های ناشی از اختلاف پدر و مادر یا اضطراب‌های مربوط به کلاس‌های آموزشی هستند. اگر در طول روز، با پرخاش با همسرتان صحبت می‌کنید، یا با لحن عصبی و تهدیدآمیز با کسی صحبت می‌کنید، بدانید به وحشت شبانه‌ی کودکتان اضافه کرده‌اید. همه‌ی این هیجان‌های مخرب، در ذهن فرزندتان تلنبار می‌شوند.
اگر فرزندتان شما را در طول روز بیش‌ازحد مضطرب ببیند، این اضطراب در ذهن او ثبت می‌شود و ممکن است به شکل ترس شبانه و خواب ناپایدار بروز پیدا کند.
-
ترس کودکتان را به رسمیت بشناسید.
وقتی کودکتان می‌ترسد، او را با سرزنش و تمسخر همراهی نکنید. به عزت‌نفس او صدمه نزنید و به گفتنِ «فلان موجود تو کمدت نیست» اکتفا نکنید. کودک تصور می‌کند به او توجه نشده و در رویارویی دوباره‌اش با عوامل ترس‌زا احساس تنهایی می‌کند. همراه او به جاهایی که احساس می‌کند هراس‌آور هستند بروید و از ایمن‌بودن موقعیت، خیالش را راحت کنید.
-
اعتمادبه‌نفس کودکتان را افزایش دهید.
ریشه‌ی خیلی از وحشت‌ها، اعتمادبه‌نفس پایین در کودکان است. اعتمادبه‌نفسِ پایین، امکان شجاعت را از افراد می‌گیرد. در طول روز و لابه‌لای بازی‌های مختلف، نقش‌هایی را به کودکتان بسپارید تا از پس مسائلی بربیاید و اعتمادبه‌نفسش تقویت شود.
در طول روز، کودک را بابت حل‌کردن مشکلات تشویق کنید، تا شب‌ها قدرت و شجاعت بیش‌تری در خودش ببیند.
کودکمان وحشت‌زده شده؛ نکاتی برای مدیریت این موقعیت
- هرچقدر سخت باشد، وقتی کودک دچار وحشت شبانه می‌شود او را بیدار نکنید. بهترین راه برای کمک به او این است که آرام بماند تا زمانی که ترسش از بین برود. اگر او را بیدار کنید، ممکن است احساس گمراهی و گیجی کنند.
- سعی کنید مداخله نکنید، مگر اینکه کودک شما ایمن نباشد و در معرض آسیب رساندن به اشیای اطراف خود باشد.
- داشتن روال آرامش‌بخش قبل از خواب می‌تواند به کاهش احتمال ترس شبانه کمک کند.
- با صحبت در مورد وحشت او، سبب ایجاد نگرانی یا اضطرابش نشوید. در صورت تمایل می‌توانید با گفت‌وگو دربارهٔ اتفاقات تحقیق کنید اما سعی کنید هیچ نگرانی برای کودک خود ایجاد نکنید.
اطلاعات بیش‌تری درباره‌ی ترس در کودکان:
به یاد داشته باشید: فرزند شما معمولاً روز بعد، وحشت شبانه را به خاطر نمی‌آورد و معمولاً پس از مدتی این حالت در او از بین می‌رود. به‌طورکلی، حدود ۵ درصد از کودکان ترس شبانه را تجربه می‌کنند و این به ندرت نشان‌دهنده‌ی هرگونه مشکل روانی یا عاطفی بزرگ‌تری است.
