توانایی دیدن، یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای شناخت محیط و یادگیری است. برخی کودکان به عینک نیاز دارند و به‌کمک عینک می‌توانند از مشکلات مربوط به بینایی‌شان عبور کنند.

تعدادی از کودکان با اختلال بینایی به دنیا می‌آیند و در همان بدو تولد، به‌وسیله‌ی سنجش‌های مختلف، اختلال‌شان مشخص می‌شود. اما ممکن است برای برخی نوزادها این اتفاق رخ ندهد. به این معنا که هنگام تولد اختلالی در بینایی‌شان مشاهده نشود، اما رفته‌رفته نوزاد رفتارهایی از خودش نشان دهد، که علائم مشکلات بینایی هستند.

بی‌میلی به مشاهده‌ی کتاب‌ها، عکس‌ها و برنامه‌ کودک، می‌تواند از علائم مشکلات بینایی باشد. در صورت عدم تشخیص به موقع اختلال‌های مربوط به بینایی، ممکن است درمان بینایی کودک، دشوار شود یا حتی بینایی‌اش رفته‌رفته درمان‌ناپذیر شود.

با این حال، تشخیص زودهنگام مشکلات مربوط به بینایی خیلی کمک‌کننده و امیدبخش است. اگر به‌موقع به مشکلات بینایی فرزندتان پی ببرید، راه درمان قطعی و همیشگی برای آن وجود دارد. همین‌که مشخص شود کودتان به عینک نیاز دارد یا تمرین‌هایی برای رفع تنبلی چشم انجام دهد، مسیر بهبود آغاز می‌شود.

در این یادداشت، می‌خواهیم علائمی را با هم مرور کنیم، که نشان می‌دهند بچه به عینک نیاز دارد و در تماشای طولانی‌مدت تصاویر اطرافش، اذیت می‌شود. این علامت‌ها را بخوانید و در ذهن داشته باشید، تا بدانید قرزندتان به عینک نیاز دارد یا نه. اما لازم نیست حساسیت زیادی به خرج دهید و هر رفتار ریزو درشت کودک‌تان را به احتلال بینایی‌اش نسبت دهید.

مشکل رایج بینایی در کودکان

رایج‌ترین مشکل بینایی در میان کودکان، تنبلی چشم است. این مشکل، یک مشکل رشدی عصبی است. تنبلی چشم زمانی پدید می‌آید که یک چشم، پیوند قوی با مغز ایجاد نمی‌کند و ضعیف‌تر از چشم دیگر می‌بیند.

در صورت عدم درمان تنبلی چشم در سنین پاین، این مشکل می‌تواند به یک اختلال بینایی دائمی در فرد تبدیل شود.

اهمیت تشخیص و درمان به‌موقع تنبلی چشم به این خاطر است که اگر یک چشم، مدت‌ها ضعیف‌تر از چشم دیگر باشد، مغز به‌آرامی شروع به نادیده‌گرفتن چشمی می‌کند که به‌خوبی نمی‌بیند. به این معنا که رفته‌رفته، چشم ضعیف‌تر از اولویت‌های عصبی و ارتباطی مغز خارج می‌شود.

نزدیک‌بینی و دوربینی، دو مورد از مشکلات رایج دیگر در بین کودکان هستند. به این معنا که کودک نزدیک‌بین، اشیای دور را تار و ناواضح می‌بیند. پژوهشگران با بررسی آماری، به این نتیجه رسیده‌اند که نرخ نزدیک‌بینی دربین کودکان درحال افزایش است و اصلی‌ترین دلیل این اتفاق می‌تواند تمرکز کودکان روی صفحه‌ نمایش‌های موبایل و تبلت باشد.

مواردی که نشان می‌دهند کودک‌تان به عینک نیاز دارد

ممکن است خود بچه‌ها درباره‌ی مشکل بینایی‌شان با شما حرف نزنند. دلایل مختلفی برای این پرهیز از گفت‌وگو وجود دارد. از آن‌جاکه بچه‌ها می‌دانند توانایی‌های محدودی نسبت به بزرگ‌سالان دارند، ممکن است بینایی محدود را هم جزو همان محدودیت‌ها و طبیعی بدانند. پس همیشه نباید منتظر بیان مشکلات کودکان بمانیم. در ارتباط با بینایی، علائمی وجود دارد که نشان می‌دهند کودک از نظر بینایی با مشکلاتی مواجه است.

سابقه‌ی خانوادگی و وراثت

یکی از مهم‌ترین دلایل مشکلات بینایی، ژنتیک است. اگر پدر و مادر هر دو از عینک استفاده می‌کنند، باید پیش‌فرض‌شان عینکی‌بودن فرزندشان باشد. نزدیک‌بینی، دوربینی و تنبلی چشم مواردی هستند که اغلب اوقات به دلیل مسائل ژنتیکی به‌وجود می‌آیند.

سردردهای متوالی

سردرد، در هر سنی می‌تواند یکی از علائم ضعیف‌شدن چشم باشد. خیلی اوقات افراد به دلیل سردردهای مکرر به پزشک مراجعه می‌کنند و بعد از چندین آزمایش و سی‌تی اسکن، مشخص می‌شود که به عینک نیاز دارند و مشکل اصلی‌شان به مغز و اعصاب مربوط نمی‌شود.

برای سنجش بینایی فرزندتان بخوانید:

چند روش ساده برای سنجش بینایی کودکان در منزل

 هم‌راهی ناهماهنگ چشم‌ها

اگر چشم‌ها هم‌زمان و در یک راستا با هم کار نمی‌کنند و میزانی از نامنظمی و ناهماهنگی میان آن‌ها دیده می‌شود، احتمال تنبلی چشم در کودک وجود دارد. البته توجه داشته باشید که این اتفاق تا شش‌ماهگی در اغلب نوزادان طبیعی به‌نظر می‌رسد.

وضعیت تحصیلی، یادگیری، توجه و تمرکز

عدم توانایی در تمرکز روی مسائل، خستگی زود ناشی از انجام کارهایی چون نقاشی یا نوشتن و بی‌میلی به یادگیری مداوم، می‌تواند از نشانه‌های مشکلات بینایی باشد و نشنا دهد که بچه به عینک نیاز دارد.

تمرکز روی کارهای نزدیک

بی‌میلی نسبت به تمرکز روی کارها و اشیای نزدیک اگر بارها در رفتار کودک تکرار شود، می‌تواند نشانه‌ی اختلال باشد.

در این یادداشت درباره‌ی حس بینایی مطالبی خواندید. در آوک، درباره‌ی دیگر حواس پنج‌گانه بخوانید:

حواس پنج‌گانه‌ی کودک‌مان را بشناسیم

چشمک‌زدن

اگر کودک موقع دیدن حالت چشمش را عوض می کند، چشمک می‌زند، چشمش را با دست می‌مالد، چشمش را جمع و چروک می‌کند، می‌تواند از نظر بینایی دچار مشکل باد. با تکرار این رفتار، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

با دیدن هرکدام از علائم بالا، در نظر داشته باشید که ممکن است کودکتان به عینک نیاز داشته باشد. شاید هم راه‌های درمانی و پیشگیری دیگری را باید امتحان کند. دیدن این علائم باید شما را مجاب کند که به پزشک متخصص مراجعه کنید.