آنچه در این مقاله میخوانید:
اوتیسم نوعی اختلال رشد است که منجر به تفاوت در رشد مغزی فرد میشود. علل اوتیسم هنوز ناشناخته است اما اعتقاد بر این است که عوامل مختلفی از جمله اجزای ژنتیکی و عوامل محیطی بر آن تأثیرگذارند. اکنون تأکید بر این نکته مهم است که تربیت و واکسنها از جمله عواملی نیستند که باعث ایجاد اوتیسم میشوند.
هر فرد دارای اوتیسم با دیگری متفاوت است. بااینحال، ویژگیهای مشترکی وجود دارد که آنها را متحد میکند. آنها شامل ویژگیهای اجتماعی و عاطفی مانند: دشواری در برقراری ارتباط، تعامل با دیگران، دوستیابی، درک آنچه دیگران احساس میکنند، برقراری تماس چشمی، تشخیص کنایه و سایر موارد دیگر هستند. همچنین برای فرد مبتلا به اوتیسم انجام حرکات تکراری و علاقه به داشتن برنامهٔ منظم معمول است. برخی از صداها یا تغییرات ظریف میتواند آنها را آزار دهد. آنها ممکن است علاقهٔ زیادی به موضوعی خاص داشته باشند و حتی ممکن است در این زمینه تبحر پیدا کنند اما از طرف دیگر ممکن است اختلال یادگیری داشته باشند.
اوتیسم آنقدر گسترده است که بخشی از طیفی، به نام اختلال طیف اوتیسم (ASD) است. در این محدوده انواع مختلفی از اوتیسم وجود دارد، در میان آنها سندرم آسپرگر نیز هست که شباهتهایی با اوتیسم در نیاز به داشتن برنامهٔ منظم، ناامیدی برای تغییرات، دشواری در معاشرت و علاقه به یک موضوع خاص دارد. تفاوت اصلی سندرم اسپرگر با اوتیسم در این است که هیچ اختلالی در یادگیری در سندرم اسپرگر وجود ندارد.
تشخیص اوتیسم اغلب دیر انجام میشود؛ زیرا بیشتر اوقات تا سنین بالاتر تشخیص داده نمیشود. بااینحال، کارشناسان متوجه شدهاند که تشخیص زودهنگام بسیار سودمند است؛ زیرا میتوان برای کمک به تقویت سازگاری و استقلال بیشتر اقداماتی انجام داد. ما میدانیم که هر کودکی متفاوت است و با سرعت خودش رشد میکند اما مراحل مهم در رشد وجود دارد که اگر در سنی خاص طی نشود، ممکن است وجود اوتیسم را مشخص کنند. در ادامه چند نشانهٔ مربوطبه اوتیسم آورده شده است. این مراحل مهم به طور معمول تا ۱۲ ماهگی کودک به دست میآیند. اگر کوچولوی شما بیشتر آنها را نشان میدهد و نگران رشد او هستید، معطل نکنید و با دکتر خود تماس بگیرید و در این مورد با او صحبت کنید.
علائم اصلی پس از ۱۲ ماه:
- به نام خود پاسخ نمیدهد.
- با پرستاران معاشرت متقابل انجام نمیدهد.
- وقتی تغییرات جزئی اتفاق میافتد عصبانی میشود.
- خود را تکان میدهد، دستانش را به هَم میکوبد، یا دور خود میچرخد.
- ترجیح میدهد خودش تنهایی بازی کند.
- تماس چشمی برقرار نمیکند یا در برابر آن مقاومت میکند.
- حالتهای مختلفی از چهرهٔ خود نشان نمیدهد.
- به اشیا اشاره نمیکند یا وقتی به یک اشیا اشاره میکنید پاسخ نمیدهد.
- از حرکات کمی استفاده میکند یا اصلاً استفاده نمیکند؛ مانند گفتن “سلام” یا “خداحافظ”.
- به سؤالات ساده مانند: “گربه را به من نشان بده” پاسخ نمیدهد یا آن را نمیفهمد.
- اگر از او آواهایی را بشنوید، به نظر نمیرسد حالت گفتوگو داشته باشند.
- اگر صحبت کند، با صدایی بریده بریده صحبت میکند.
- او نمیتواند هیچ کلمهای را بگوید.
- مراحل رشدی را که قبلاً به دست آورده بود از دست میدهد.
- به دنبال چیزهایی که میبیند شما آنها را پنهان کردهاید، نمیگردد.
- دارای علایق وسواسی است (برای مثال او میتواند زمان زیادی را به تماشای اشیایی که میچرخند، مانند پنکه یا تایرهای اسباببازی بگذراند)
- هر بار با اشیا به شیوهای یکسان بازی میکند و اغلب فقط به بخشی از آنها علاقه نشان میدهد (برای مثال او ممکن است فقط با روشن یا خاموش کردن چراغهای یک اسباببازی چراغدار بازی کند.)
- تمایل دارد که یک برنامهٔ منظم را دنبال کند.
اینها فقط برخی از نشانههای اوتیسم است. اگر فرزند شما بعضی از آنها را دارد، لزوماً به معنای ابتلا به اوتیسم نیست. بااینحال، اگر نگران هستید و فرزندتان بیشتر این ویژگیها را نشان میدهد، بهتر است با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید و در این مورد با او صحبت کنید. به این ترتیب، با هم میتوانید ببینید که رشد کودک شما رو به پیشرفت است یا اینکه بهتر است که یک متخصص او را ارزیابی شود.