آنچه در این مقاله میخوانید:
کمک به رشد کودکان به معنای تهیهٔ بهترین اسباببازیها یا گرانترین وسایل نیست. دقیقاً برعکس. کودکان زمانی یاد میگیرند که خود دنیای بازیشان را بسازند.”(Deruy، 2016).
تابهحال فکر کردهاید که چرا فرزند شما یک جعبهٰ مقوایی را به اسباببازیای پر زرقوبرقی که داخل آن است، ترجیح میدهد؟
اسباببازیهای پر زرقوبرق و فانتزی، هرچند بسیار جذاباند اما امکانات بیپایان جعبهٔ مقوایی را ندارند. کودک شما دوست دارد در هنگام بازی کردن از تمام حواس خود استفاده کند. با جعبه، او میتواند از مهارتهای حرکتی و شناختی خود برای گرفتن، پرتاب کردن و قرار دادن وسایل در داخل آن استفاده کند و اگر به اندازهٔ کافی بزرگ شده باشد، حتی ممکن است داخل آن را نیز جستوجو کند.
جعبههای مقوایی و سایر اشیای ساده به کودک شما اجازه میدهد که آزادانه بازی کنند. این به نوبهٔ خود به او کمک میکند که رشد مهارتهای شناختی، حرکتی و حتی اجتماعی و عاطفیاش را تقویت کند. وقتی کوچولوی شما به رشد خود ادامه میدهد، میتواند یک بازی نمادین(نقش پدر و مادر را بازی میکند) انجام دهد؛ وقتی با همین اشیای ساده نه تنها با مهارت بازی میکند، بلکه میتواند آنها را به یک خانه، قلعه و سفینهٔ فضایی تبدیل کنند. شما نیز این وسیلهها را انتخاب کنید، هرچیزی ممکن است.
به گفته ”پیاژه”، كودكان ۲۴-۰ ماهه در مرحلهٔ حسی – حرکتی رشد قرار دارند، مرحلهای که با اکتشاف در محیط خود را نشان میدهد. نوزادان تازه متولدشده با بینایی درحال رشد خود شروع به کاوش در اشیا میکنند. سپس، همزمان با رشد، با گرفتن آنها در دست و قرار دادن در دهانشان، یادگیری دربارهٔ اشیا را ادامه میدهند.
در ۶-۴ ماهگی، بچهها میتوانند اشیا را از یک دست به دست دیگر منتقل کنند. در حدود ۹-۷ ماهگی، آنها میتوانند از اشیا با تکان دادن، کوبیدن به زمین و حتی پرتاب کردن استفاده کنند؛ بنابراین دربارهٔ علتومعلول یاد میگیرند. در ۱۲-۱۰ ماهگی مهارتهای اصلی و مهم، کمکم اصلاح میشوند. همچنین کودکان میتوانند با استفاده از درک خود از محیط اطراف، تمرین کنند. کودکان نوپا از سن ۱۸-۱۳ ماهگی از اشیا استفاده میکنند، خاک رس را قالب میکنند یا حتی اشیا را روی هم قرار میدهند. سپس، در حدود ۲۴-۱۸ ماهگی، آنها اشیایی را به جای شیئی دیگر به کار میبرند و نقش پدر و مادر را بازی میکنند.
جعبههای مقوایی به دانشمند کوچک شما این فرصت را میدهد تا بسیاری از مراحل رشدی مهم بالا را از جمله ماندگاری اشیا، استفاده از آنها و حتی ادا بازی(منظور از ادا بازی، بازی نمادینی است که در آن بچهها نقش مامان بابا و یا غیره را اجرا میکنند.) را تمرین بکند. به همین دلیل کودک شما جعبه و کاغذ بستهبندی پر سروصدایی را به اسباببازی فانتزی داخل آن ترجیح میدهد. این به آن معنا نیست که شما دیگر برای او اسباببازی نخرید. اسباببازیهای سادهٔ فراوانی وجود دارد که ساعتها میتوانند کودکتان را سرگرم کنند و درعینحال کمک کنند که او مراحل مهم رشد خود را نیز با موفقیت طی کند.
هنگام انتخاب اسباببازی برای کودکتان، سؤالات زیر را از خود بپرسید:
- آیا این اسباببازی امکان بازی به شیوههای مختلف را به فرزندم میدهد؟ اسباببازیهایی مانند بلوکهای خانهسازی، بلوکهای بههم پیوسته یا مکعبهای تودرتو را انتخاب کنید.
- آیا این اسباببازی به کودک من این امکان را میدهد که مهارتهای جدیدی را تمرین کند و سؤالات را پاسخ دهد؟ پازلهایی با قطعات بزرگ، مرتبکنندهها، وسایل نقاشی و سفالگری را انتخاب کنید.
- آیا این اسباببازی برای این مرحله از رشد فرزند من مناسب خواهد بود؟ عروسکهای پلاستیکی، اسباببازیهای بالشتی و نرم، خانههای عروسکی یا وسایلنقلیهٔ اسباببازی را انتخاب کنید.
- آیا این اسباببازی مهارتهای زندگی را به فرزندم آموزش میدهد؟ بشقابها و چاقوهای پلاستیکی، تلفنهای اسباببازی، وسایل تمیزکاری و آلات موسیقی مناسب سن کودک را انتخاب کنید.
- آیا این اسباببازی تخیل کودک نوپای مرا تحریک میکند؟ از لباسهای مجلسی، پارچههای بازیافتی یا حتی از جعبهٔ مقوایی معروف استفاده کنید.
اگر می خواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید ، حتماً لینک های زیر را بررسی کنید:
- https://www.naeyc.org/files/yc/file/200905/BTJRockRoll.pdf
- https://www.zerotothree.org/resources/1076-tips-for-choosing-toys-for-toddlers
- http://www.theatlantic.com/education/archive/2016/06/the-complex-lives-of-babies/487679/
- http://www.parenting.com/blogs/natural-parenting/taylor-newman/funny-cuz-its-true-kids-prefer-cardboard-boxes-flashy-toys-o-1