آنچه در این مقاله میخوانید:
۳ سال اول زندگی دورهٔ تحول چشمگیر در رشد کودک است. در این مدت، نوزادان وابسته به نوزادانی تبدیل میشوند که قادر به جستوجوی محیط اطراف خود هستند و کلماتی را برای بیان آنچه نیاز دارند، به کار میبرند.
در این سالهای اولیه است که پایه و اساس شخصیت کودک شکل میگیرد. تجارب اولیه، بهویژه رابطهٔ بین کودک و والدین، بر رشد معماری مغز او تأثیر میگذارد و زمینه را برای یادگیری، رفتار مناسب و سلامت روانی او در آینده فراهم میکند. همانطور که مرکز کودک در حال رشد دانشگاه هاروارد توضیح دادهاست: “نوزادان به طور طبیعی برای برقراری ارتباط از حباب درست کردن با دهان، نشان دادن حالتهای چهره و حرکات استفاده میکنند و بزرگسالان نیز متناسب با آنچه کودک انجام میدهد، به آنها پاسخ میدهند. این روند رفتوبرگشت برای تکامل مغز، بهویژه در سالهای اولیه بسیار اساسی است. ”
اما تعاملات شما تا چه اندازه میتواند بر رشد کودکتان تأثیر بگذارد؟
محققان دانشگاه مینهسوتا، دانشگاه دلاور و دانشگاه ایلینوی همین سؤال را داشتند و تصمیم گرفتند در یک مطالعه باهم همکاری کنند تا ببینند آیا مراقبت (بهویژه، حساسیت مادر) در طول سه سال اول زندگی میتواند بر افراد بزرگسال تأثیر بگذارد یا خیر.
محققان، گروه بررسی را، که شامل ۲۴۳ شرکتکننده بود، از زمان تولد تا ۳۲ سالگی پیگیری کردند و میزان تحصیلات، شغل، ازدواج و سایر شاخصهای موفقیت را در آنها بررسی کردند. در این مطالعهٔ طولی، آنها دریافتند که یک عامل بزرگ در زندگی اولیهٔ شرکتکنندگان وجود دارد که میتواند تأثیری طولانیمدت بر آنها داشته باشد. نتایج نشان داد که عامل تأثیرگذار اصلی در دستیابی به موفقیتهای تحصیلی و شایستگیهای اجتماعی، حتی پس از سی سال، مراقبتهای حساس بود؛ کودکانی که مراقبتهای دقیق را دریافت کرده بودند، در تمام سالهای نوجوانی خود نمرهٔ آزمون بالاتری کسب کردند و در بزرگسالی، به مقاطع تحصیلی بالاتری دست یافتند. آنها در روابط صمیمی خود رفتاری متعهدانهتر، وفادارانه و صمیمیتری، در مقایسه با گروهی که در اوایل زندگی به آنها توجه زیادی نشده بود، داشتند.
اما مراقبت حساس دقیقاً شامل چه مواردی است؟
به گفته محققان، مراقبتهای حساس شامل “میزان پاسخگویی مناسب و به موقع والدین به آنچه کودک نشان میدهد، داشتن تعامل مثبت با او و ایجاد پایگاهی امن برای کشف محیط اطرافش است”. به عبارت دیگر، این توانایی والدین است که متوجه آنچه کودک نشان میدهد باشند و براساس آن به او پاسخ دهند. آنها توانایی این را دارند که تشخیص دهند چه زمانی کودک گرسنه است، بیمار است یا نیاز به تعویض پوشک دارد و به شکلی مناسب و عاشقانه به نیازهای او رسیدگی میکنند.