مردم سراسر جهان و دارای فرهنگ‌های مختلف هنگام صحبت از حرکات دست استفاده می‌کنند. حرکات دست در بین فرهنگ‌ها چنان طبیعی و شایع است که محققان در حوزه‌های مختلف، مانند زبان‌شناسی و علوم اعصاب، این حرکات را مطالعه کرده‌اند تا تأثیر آن را در رشد زبان مطالعه کنند. شاید تصور اینکه حرکات برای رشد زبان مهم است خنده‌دار به نظر برسد، اما کافی است این صحنه را برای لحظه‌ای تصور کنید: سعی کنید به فرزندان خود توضیح دهید که چگونه بند کفش‌های خود را ببندند یا طول ساختمان را بدون استفاده از حرکات دست حدس بزنید و بگویید که در مقایسه با ساختمان‌های دیگر، چقدر بلند است. کار خیلی سختی خواهد بود، نه؟ این یک عمل ساده است اما توضیح آن بدون حرکت دادن دست بسیار دشوار است.
حرکات دست یکی از روش‌های برقراری ارتباط با دیگران است. کودکان نیز به این شیوه مهارت‌های زبانی خود را تقویت می‌کنند. کودکان از همان ابتدا از دست‌های خود برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده می‌کنند. آنها به چیزهایی که می‌خواهند اشاره می‌کنند. آنها می‌دانند چه می‌خواهند بگویند اما هنوز نمی‌توانند آن را با کلمات بیان کنند.
« Meredith Rowe» و« Susan Goldin-Meadow» دو متخصص برجسته در زمینه حرکات دست کودکان و ارتباط آن با رشد مهارت‌های زبانی هستند. آنها بررسی کردند که چرا به نظر می‌رسد برخی از کودکان نوپا زودتر از دیگران زبان را می‌فهمند. آنها در مطالعه خود دریافتند که کودکان نوپایی که از حرکات بیشتری استفاده می‌کنند، در آزمون زبان به طور متوسط ۲۶٪ بیشتر از کودکان دیگر امتیاز گرفتند. کودکان نوپا با یادگیری حرکات، کلمات جدید را سریع‌تر درک می‌کنند، زیرا این امر والدین را ترغیب می‌کند که اشیایی را که به آن اشاره می‌کنند، نام ببرند و در نتیجه استفاده از آن کلمه افزایش می‌یابد. برای مثال اگر کودکی به اتومبیل اشاره کند، والدین ممکن است کلمه «ماشین» را چندبار تکرار کنند و احتمال اینکه کودک کلمه را به خاطر بسپارد بیشتر می‌شود. ممکن است تعجب کنید و بپرسید که چرا یادگیری کلمات جدید مهم است؟ خوب، مشخص شده است که دایره واژگانی کودک، میزان موفقیت او در مدرسه را پیش‌بینی می‌کند؛ بنابراین با تشویق کودکتان به استفاده از حرکات دست می‌توانید دایره واژگان او را گسترش و شانس او را برای موفقیت در مدرسه افزایش دهید.
Rowe می‌گوید: «اکنون ما می‌دانیم که اشاره به اشیا به کودکان این فرصت را می‌دهد که تا قبل از اینکه بتوانند این کار را با کلمات انجام دهند، به صورت غیر کلامی ارتباط برقرار کنند. اشاره همچنین می‌تواند وسیله‌ای برای کسب اطلاعات در کودکان باشد، به این صورت که کودکان به وسیله‌ای اشاره می‌کنند و اغلب والدین در پاسخ کلامی نام آن وسیله را به او یاد می‌دهند».
اما ببینیم Roweچه توصیه‌ای به والدینی دارد که می‌خواهند با آموزش اشاره کردن به فرزندشان، دایره واژگان آنها را گسترش دهند؟
او می‌گوید: «من در جایگاه یک والد، درک می‌کنم که طبیعی است درباره رشد زبان‌آموزی فرزندانتان نگران باشید. نکته اصلی این است که بدانید شما می‌توانید تغییر بزرگی ایجاد کنید. غالباً اشاره کردن به اشیای مختلف می‌تواند تأثیری کوتاه‌مدت و بلندمدت در رشد زبان‌آموزی او داشته باشد. همان‌طور که می‌بینید، استفاده بیشتر از حرکات در کودک نوپا می‌تواند به رشد زبان‌آموزی او کمک کند».
اگر می‌خواهید استفاده از حرکات را در کودکتان تقویت کنید، در ادامه چند فعالیت را نام برده ایم که می‌توانید انجام دهید:
- در حالی که در خانه خود قدم می‌زنید، به اشیایی که پیرامون کودک هستند اشاره و آنها را نام‌گذاری کنید. به هر مکانی که می‌روید همین کار را انجام دهید؛ برای مثال در پارک، فروشگاه موادغذایی و داخل ماشین.
- بازی‌های اشاره‌ای را انجام دهید؛ برای مثال در حالی که به برخی از اعضای بدن اشاره می‌کنید، نامشان را با صدای بلند بگویید.
- هنگام کتاب خواندن از فرزند خود بپرسید: «این چیست؟» و او را برای نام‌گذاری و اشاره به اشیای موجود در کتاب تشویق کنید.
- هنگامی که کودک شما به چیزی اشاره کرد، حتماً نشان دهید که از آنچه او به آن اشاره کرده است هیجان‌زده شده‌اید. توجه زیادی به چیزهایی که او به آنها اشاره می‌کند، داشته باشید. این کار مثبت سبب می‌شود که کودکتان برای بیشتر اشاره کردن تشویق شود.
