رشد خودکنترلی باید هدفی حیاتی در رشد کودکان باشد. اکنون میدانیم که این مهارت بر زندگی آیندهٔ کودک چه تأثیر مثبتی میگذارد.
براساس یک مطالعهٔ جدید، خودکنترلی ممکن است باعث سلامتی و به دست آوردن ثروتِ بیشتر در آینده باشد. در مطالعهٔ طولانی مدتی که به رهبری روانشناس “Terrie Moffit” از دانشگاه دوک انجام شد، ۱۰۰۰ کودک نیوزیلندی از بدو تولد به مدت ۳۲ سال بررسی شدند. نتایج تعجبآور است؛ اگر سریع به سراغ بزرگسالی بروید، کودکانی که در سن ۳ سالگی نمرهٔ پایینتری در اندازهگیریهای خودکنترلی داشتند، بیشتر در معرض مشکلات سلامتی، مالی، اعتیاد به مواد مخدر، مسائل تحصیلی، رفتار پرخاشگرانه و سوابق کیفری در سن ۳۲ سالگی بودند.
این یافتهها اهمیت خودکنترلی را روشن میکند. تمرکز بر تقویت صحیح مهارتهای کنترل خود در طی سالهای اولیه زندگی میتواند فواید طولانیمدتی را برای کودکان، خانوادههای آنها و جامعه داشته باشد.
به عنوان والدین، یکی از مسئولیتهای اصلی ما این است که به فرزندان خود بیاموزیم چگونه افکار، احساسات و رفتار خود را کنترل کنند. به خوبی مشخص شده است که وجود مهارت خودکنترلی در کودک برای موفقیت تحصیلی، اجتماعی و عاطفی او بسیار مهم است. بااینحال، توجه به این نکته مهم است که قشر جلوی پیشانی نوزادان و کودکان نوپا (بخشی از مغز که با خودکنترلی مرتبط است) کاملاً رشد نیافته است؛ بنابراین، ما نمیتوانیم از کودکی در آن سن انتظار داشته باشیم که مانند یک فرد بزرگسال خود را کنترل کند. روش شما برای تعیین محدودیتها باید مطابق با مرحلهٔ رشد کودکتان باشد. اگر کودک شما هنوز خیلی کوچک است، در کنترل مؤثر احساسات، افکار و اعمال خود مشکل خواهد داشت.
محیط خانه در سالهای ابتدایی رشد فرزندتان نقشی اساسی در رشد خودکنترلی دارد. در دوران نوزادی است که کودکان احساسات مختلف را در خود ایجاد میکنند و مراقبت کردن به شیوهٔ پاسخگویی سریع به نیازهای کودک و پیوستگی ایمن با او کلید تسهیل روند رشد آن است. در حقیقت، انستیتوی ملی سلامت کودک و توسعهٔ انسانی (NICHD) و شبکهٔ تحقیقات مراقبت از کودک در اوایل زندگی او دریافتند که با بررسی محیط خانهٔ کودکان ۰ تا ۵ سال میتوان میزان مهارتهای خودکنترلی در کلاس اول را پیشبینی کرد. داشتن راهنمایی گرم و حمایتگرایانه از طرف والدین، و همچنین وجود منابع جسمی و اجتماعی لازم، برای ایجاد محیطی که باعث رشد خودکنترلی میشود مهم است. با توجه به اهمیت پرورش این مهارت، ما در ادامه برخی از روشهایی را که میتوانید برای تنظیم افکار، عواطف و اعمال کودک خود استفاده کنید، بیان میکنیم.
در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد که میتواند به شما برای شروع کار کمک کند:
- اطمینان حاصل کنید که فرزند شما میداند چه چیزی قراراست اتفاق بیفتد؛ برای مثال، وقتی به فروشگاه موادغذایی میروید، به او بگویید “ما قصد خرید داریم اما امروز قصد نداریم آبنبات بخریم. ما میخواهیم میوهای بخریم که آن هم شیرین و خوشمزه است اما آبنبات نیست.” اگر کودک شما آنچه را که قبلاً به او گفتهاید درک کند، میتواند از این قانون برای هدایت رفتارهای درونی خود استفاده کند.
- روزانه یک برنامهٔ منظم و برنامهریزیشده را انجام دهید.
- با کودک خود در مورد اینکه در شرایط خاص چه بگوید یا چگونه رفتار کند بازی کنید.
- به او دربارهٔ احساساتش آموزش دهید و با او صحبت کنید و همیشه از قوانین خانه پیروی کنید.
- در لحن و اعمال خود آرام و محکم بمانید، حتی وقتی کوچولوی شما از کنترل خارج میشود.
- کودک را برای انجام بازی وانمود کردن تشویق کنید. شما میتوانید وسایلی تهیه کنید تا کودک شما نقشهای مختلفی را بازی کند؛ برای مثال نقش والدین، افسر پلیس، امدادگر، پزشک یا شعبدهباز را بازی کند. وانمود کردن بازیای بسیار خوب است؛ زیرا به فرزندتان اجازه میدهد که یاد بگیرد باید از قوانین نقشی که بازی میکند پیروی کند.
- بازیهای “توقف و رفتن” یا “یخ بزن” را انجام دهید که در آن طبق دستور “رهبر” بازی، کودک شما شروع به حرکت یا توقف میکند.
بهطورکلی، به دنبال فرصتهایی باشید که منتظر ماندن و همدلی را با او تمرین کنید. همانطور که کودک شما رشد میکند و کنترل بیشتری بر خود دارد، شما میتوانید محدودیتهای بیشتری تعیین کنید. با حوصله و ثبات، کودک شما این توانایی را پیدا میکند. فقط یادتان باشد که صبور باشید و بدانید یک چیز هربار روی کودک نوپا جواب نمیدهد، بنابراین روشهای خود را مرتب تغییر دهید!