آنچه در این مقاله میخوانید:
مشاهده فرایند رشد کودک و پشتسرگذاشتن مراحل مهم ابتدایی زندگیاو میتواند برای والدین و بزرگ تر ها بسیار هیجانانگیز باشد! اما لحظهای که کوچولوی شما سینهخیز رفتن را آغاز میکند، لذت واقعی شروع شده و دیدن آن لحظه برای هر پدر و مادری شگفت انگیز و خاطره ساز است! البته همانطور که ایناتفاق شما را هیجان زده می کند، ممکن است سؤالاتی مانند نمونه سوالات زیر برایتان پیش بیاید.
کودک من چه زمانی باید سینه خیز رفتن را شروع کند؟
بهطورمعمول بچه ها در حدود هشت تا ده ماهگی سینهخیز رفتن را شروع میکنند، اما در حدود شش ماهگی بیشتر بچهها تلاشهایی را برای به حرکت کردن آغاز میکنند. آن ها کم کم میفهمند چگونه با کمک بازوها و پاهایشان سینهخیز بروند، البته گاهیاوقات در ابتدا یاد میگیرند که به عقب بروند و سپس به جلو خزیدن را میآموزند.
در این میان نکته مهم این است که به یاد داشته باشید همه نوزادان در حد خودشان منحصر به فرد هستند و مهارتهایشان با سرعتهای مختلفی شکل میگیرد. به نحوی که ممکن است بعضی از آنها با سرعت بیشتری نسبت به دیگران یاد بگیرند.
توجه: اگر کودک شما نارس است، احتمالاً دیرتر از نوزادان دیگر سینهخیز رفتن را شروع میکند.
یادگیری مهارت سینهخیز رفتن برعکس ظاهر ساده اش، بسیار پیچیده است. نوزادان برای تحمل وزن خود باید دستها و پاها را هماهنگ و قدرت عضلانی لازم را در بازوها، شانهها و پاهای خود ایجاد کنند و این در حالی است که کار، یعنی یادگیری سینهخیز رفتن، تنها به مهارتهای حرکتی اصلی اختصاص نمییابد. با سینهخیز رفتن، نوزادان تواناییها و مهارتهای مختلفی مانند تعادل، آگاهی محیطی، هماهنگی و اعتماد به نفس را نیز بهدست میآورند.
آیا تفاوت در سینه خیز رفتن کودک شما با دیگرکودکان، اشکالی ندارد؟
در این مورد بخصوص اکثر کارشناسان معتقدند که هیچ مسیری به نام«راه درست» برای مهارت سینهخیز رفتن وجود ندارد،چون مرحله سینهخیز رفتن برای هر کودکی با کودکان دیگر متفاوت است. به یاد داشته باشید که کوچولوی شما، راه سینهخیز رفتن مخصوصبهخود را پیدا خواهد کرد و نکته مهم این است که او بتواند به اطراف حرکت کند و محیط اطرافش را کشف و کاوش کند.
درادامه مطلب چهار روش مختلف سینهخیز رفتن را که کودک شما ممکن است یکی از آنها را تجربه کند، با هم مرور می کنیم:
• مدل متداول و کلاسیک
در این مدل کودک شما یک دست و زانویش را در حالت عکس هم قرار داده و با دست دیگرش به سمت جلو حرکت می کند
• مدل خرچنگی
در این مدل، کودک درست مانند خرچنگی که در ساحل دیدهاید، یک زانو را خم میکند و پای مخالفش را برای جلو رفتن پیش میکشد و این کار را دوباهر تکرار می کند.
• مدل شکمی
کودک شما برای حرکت کردن رو به جلو، روی شکم خود می خزد و به سمت جلو حرکت می کند.
• مدل غلتان شگفتانگیز
کودک شما از یک مکان به مکان دیگر میغلتد؛ و چه کاری از این بهتر. چون وقتی او میتواند بغلتد دیگر به سینهخیز رفتن نیازی نخواهد داشت، نظر شما غیر از این است؟
کودک من هنوز سینه خیز رفتن را شروع نکرده است، آیا باید نگران باشم؟
سینهخیز رفتن معمولاً مرحلهای مهم در رشد کودک محسوب میشود. بااینحال، باید توجه داشته باشیم که همه نوزادان به صورت سینهخیز حرکت نحواهند کرد و الزماً نیازی به این کار ندارند. در این خصوص، در «آزمایش غربالگری رشد دنور» موضع خاصی اتخاذ نشده و گفته نشده است که متخصصان اطفال فقط با ابزاری مانند سینه خیز رفتن میتوانند میزان رشد کودکان را اندازهگیری کنند. ضمن این که مطالعات نشان داده است، سینهخیز رفتن الزماً پیشنیازی برای سایر مراحل مهم و اولیه رشد، مانند ایستادن و راه رفتن محسوب نمی شود. البته و اگرچه سینهخیز رفتن امری حیاتی نیست و ممکن است بعضی از نوزادان بهطورکلی آن را انجام ندهند، اما در نوع خودمهم است. زیرا کودکانی که بیش از یک سال دارند و توانایی سینهخیز رفتن ندارند و یا نمیتوانند سر خود را به سمت بالا بیاورند و مدتی در همین حالت نگه دارند، معمولا غلت نمیزنند، نمیتواند صاف بنشینند، وزن بدن خود را تحمل نمیکنند، و انرژی کافی برای حرکت یا جابهجا شدن ندارند. پس بهتر است والدین این کودکان مسئله را با پزشک متخصص اطفال خود مطرح کنند.
زمانی که کودک شروع به سینه خیز می کند ، برای محافظت از او چه کار کنیم؟
باآغاز سینه خیز کردن کودک حتما باید تمهیداتی بیندیشید. از جمله این که در اطراف خانه خود بچرخید و وسایل خطرناکی را که در دسترس کودکان قرار دارند، بررسی و از دسترس خارج کنید. به یاد داشته باشید که باید روی پریزهای برق درپوش بگذارید و سیمها از اطراف کودک دور کنید. همچنین سایل شوینده منزل را که سمیاند و ممکن است در صورت در دسترسی کودک برای او خطرناک باشند، از فرزندتان دور کنید و ضمنا گوشههای تیز مبلمان و میزها را بپوشانید. در همین رابطه بسیار مهم است که مطمئن شوید خانه شما، خانهای امن برای کودک است، بهطوریکه او بتواند محیطی بیخطر و پرازامنیت برای بازی و اکتشاف داشته باشد.
چطور میتوانم به کودکم که دارد با سینه خیز کردن اطرفش را کشف می کند، کمک کنم؟
همه متخصصان جدا از اینکه چه نظری درباره مرحله سینهخیز رفتن کودک دارند، در مورد اهمیت زمانهایی که کودک روی شکم میخوابد توافق دارند. وقتی نوزادان روی شکم میخوابند و بازی میکنند، قدرت عضلانی شانهها، بازوها، کمر و بدن خود را افزایش میدهند. این همان قدرت عضلانی است که برای سینهخیز رفتن به آن نیاز دارند. گاهیاوقات فقط کافی است که هر روز زمانی را برای تمرین خوابیدن روی شکم و بازی کردن با نوزاد اختصاص دهید و خودتان نیز مراقب او باشید. میتوانید کودک را برای رسیدن به یک اسباببازی، درزمانی که روی شکم خوابیده است تشویق کنید. به یاد داشته باشید که نیازی نیست برای رسیدن به مرحلهای خاص به او فشار بیاورید یا عجله داشته باشید. اما میتوانید در زمانهایی که روی شکم خوابیده است او را تشویق کنید و به فرزند دلبندتان اجازه دهید که چرخه طبیعیاش زندگی مخصوص به حودش را طی کند.