در سال‌های اخیر، تحقیقات علمی به ما آموخته است که تجارب اولیهٔ زندگی می‌توانند تأثیر مهمی بر مغز در حال رشد ما بگذارند. مغز به‌ویژه نسبت به تجربه‌ها و محیطی که در طی سال‌های اولیه در آن زندگی می‌کنیم پاسخگو و قابل‌انعطاف است. این به نوبهٔ خود بر چگونگی رشد و عملکرد ساختاری مغز ما تأثیر می‌گذارد. هر تجربه، چه دیدن یک توله سگ برای اولین‌بار، چه رفتن به پارک یا تصادف با اتومبیل، بر ارتباطات عصبی مغز تأثیر می‌گذارد. به‌عبارت‌دیگر، هر تجربه می‌تواند باعث رشد مغز به روش‌های مختلف شود. جالب است که دانشمندان کشف کرده‌اند که تجارب اولیه فقط بر ساختار مغز تأثیر نمی‌گذارد بلکه می‌توانند نحوهٔ فعال و غیرفعال شدن ژن‌ها (تأثیرگذاری ژن‌ها) و حتی اینکه برخی اصلاً فعال شوند یا نه را تعیین کنند.

این بدان معناست که تجارب اولیهٔ مثبت و پربار می‌تواند به رشد مناسب مغز کمک کند و تجربه‌‌های منفیِ غفلت و سوءاستفاده باعث می‌شود برخی از کودکان از نظر ژنتیکی دچار ناهنجاری‌هایی شوند. کمبود اطلاعات در مورد نقش اساسی که اولین تجربه‌های کودک در شکل‌دهی به مغز او دارند، باعث تمرکز نکردن روی این مرحله خاص از رشد شده است. بیشتر مردم تصور می‌کردند که کودک اولین تجربه‌ها را به خاطر نمی‌آورد اما اکنون می‌دانیم که آنها می‌توانند از نظر فیزیولوژیکی و حتی از نظر ژنتیکی بر کودک تأثیر بگذارند.

در گذشته نه تنها نقش تجارب اولیه نادیده گرفته می‌شدند بلکه تصور می‌شد تأثیر ژن‌های بر ما دائمی است. بیان ژنتیکی ما چیزی بود که تصور می‌شد از والدین به ما رسیده است، چیزی که هیچ کنترلی بر آن نداشتیم. بااین‌حال، اکنون می‌دانیم که تجارب اولیه از همه مهم‌تر، تعامل با افراد دیگر برای رشد و تکامل مغز و همچنین بیان ژن حیاتی است.  براساس گفتهٔ شورای علمی ملی کودک در حال رشد در دانشگاه هاروارد، این درست است که محیط و تجارب اولیه، بیان ژن‌ها را از نظر شیمیایی مشخص و کنترل می‌کند، چه در تجربه‌های اولیه قبل از تولد و چه پس از تولد. این موضوع اهمیت حضور در یک محیط مثبت و پرهیز از استرس حتی‌الامکان در دوران بارداری و همچنین هنگام تولد کودک را مشخص می‌کند.

والدین مهم‌ترین نقش را در تأمین محیط مناسب برای پرورش و تحریک رشد کودک دارند. اولین تجربه‌ها تعیین خواهد کرد که کودک چگونه با دنیا تعامل برقرار می‌کند و مغز او چگونه رشد می‌کند؛ بنابراین به یاد داشته باشید که با انجام دادن فعالیت‌های مشترک (مانند صحبت کردن، کتاب خواندن و آواز خواندن برای او) و انجام بازی‌های تخیلی، از کودکی میزان رشد مهارت‌های او را تقویت کنید!