آنچه در این مقاله میخوانید:
در جایگاه والدین، ما دائما در تلاش هستیم که ترس و عدم اطمینان بچههای خود به حداقل برسانیم، اما آیا کار درستی انجام میدهیم؟ چگونه میتوانیم به جای انتقال اضطراب و ترس، احساس محبت و درک را منتقل کنیم؟ ما باید درک کنیم که محافظت از کودکانمان در برابر همه خطرات و ناامیدیهای موجود در این دنیا امکانپذیر نیست. البته این بدان معنا نیست که آنها باید همه چیز را به تنهایی کشف کنند. والدین نقش مهمی در فراهم آوردن ابزاری برای هدایت موفقیتآمیز زندگی کودکان و تربیت آنها برای تبدیل به بزرگسالانی مقاوم دارند.
مقاوم بودن دقیقاً به چه معناست؟ براساس آنچه انجمن روانشناسی آمریکا (APA) میگوید، تاب آوردن یعنی «توانایی سازگاری کافی با مشکلات، ضربههای روحی، فاجعهها، تهدیدها و دیگر مشکلات». برخلاف آنچه ممکن است بیشتر افراد هنگام صحبت در مورد مقاوم بودن بگویند، این افراد تحت تأثیر مشکلات قرار نمیگیرند، بلکه در عوض قادر به کنار آمدن و غلبه بر سختیها هستند، آنها حتی در اثر مقابله با وقایع مقاوم تر میشوند.
تربیت کودکان مقاوم امکانپذیر است، شما فقط باید مهارتهای لازم برای کنار آمدن و غلبه بر مشکلات آینده را به آنها یاد دهید. اگر ابزار مناسبی برای پاسخگویی به عوامل استرسزا و چالشها در اختیار آنها قرار دهید، میتوانند زندگی را به طور موثرتری هدایت کنند.
پرورش این مهارتها را میتوانید از سنین پایین شروع و از آن استفاده کنید. در واقع نقشی که شما در سالهای اولیه زندگی کودکان بازی میکنید در ارتقای این مهارتهای او بسیار مهم است. به طور خلاصه، شما باید بهموقع از او مراقبت و محیطی مثبت را برای رشد کودک فراهم کنید. حتی اگر کودکان خردسال نتوانند احساسات خاص خود را به زبان بیاورند، آنها هوشمندانه از محیط پیرامون خود آگاه هستند و میتوانند حوادث ترسناک را از آنچه میبینند یا از گفتوگوهایی که شنیدهاند درک کنند. بنابراین باید به دنبال نشانههایی از ترس و اضطراب باشید که ممکن است کودک شما نشان دهد. برای مثال، آیا فرزندتان بیش از حد معمول به شما وابسته شده است؟ یا آیا او رفتارهای خاصی را نشان میدهد که میتواند نشانه اضطراب باشد؟ به یاد داشته باشید که باید به او توجه کنید و از بازی به عنوان راهی برای کمک به کودک خود در بیان ترسهایش استفاده کنید. استفاده از هنر و بازیهای راهگشا قدمی عالی برای کودکان خردسال است تا آنچه را که ممکن است نتوانند به زبان بیاورند، به شما نشان دهند.
اگر میخواهید میزان مقاومت را در کودکان خود افزایش دهید، حوب به این چند نکته توجه کنید.
شماره ۱:فراموش نکنید، اشتباهات فرصتی برای یادگیری است
به کوچولوی خود بیاموزید که شکست را در آغوش بکشد. برای انجام این کار، با آموزش این نکته به او شروع کنید که ادامه دادن تلاش، تمرین و یادگیری کلید موفقیت است. مطمئن شوید که او عقبنشینی کردن را ترسناک نمیداند. در این صورت میتواند مایل باشد که ریسک کند و چیزهای جدیدی را امتحان کند.
شماره ۲: حس مسئولیتپذیری را با دادن مسئولیت به او ارتقا دهید
از موعظه کردن بپرهیزید، این امر باعث ایجاد احساس مسئولیت نمیشود. در عوض، فرصتهایی را برای مسئولیتپذیری وی فراهم کنید. برای مثال، به آنها وظایفی برای کمک در کارهایی خاص خانه بدهید، یا آنها را تشویق کنید برای کمک به دیگران کارهایی را انجام دهند.
شماره ۳: تصمیمگیری را القا کنید
فرزندتان را برای تصمیمگیری تشویق کنید و به او بگویید که از او حمایت میکنید. او را به بررسی اتفاقها و احتمالات مختلف وادار کنید تا اگر تصمیمی ضعیف گرفت، بتوانید او را راهنمایی کنید یا از او سؤال کنید، «من با خودم فکر میکنم اگر ما چنین کنیم چه اتفاقی میافتد …». با بزرگتر شدن کودک، میتوانید با تشویق او برای امتحان فعالیتهای جدید، او را به آرامی تحت فشار قرار دهید تا از منطقهٔ امن خود خارج شود. این کار مانند هر تجربه جدیدی از جمله رفتن به خانه یکی از دوستان برای بازی برای اولینبار، از سیستم پاسخ استرس وی استفاده میکند.
شماره ۴: به او بیاموزید که با دیگران دوست شود و به آنها کمک کند
به کودک خود بیاموزید که چگونه باشد تا بتواند دوست پیدا کند و مهارت همدلی را رشد دهد. برای حمایت از فرزندتان در هنگام ناامیدیها، یک رابطه عمیق خانوادگی ایجاد کنید. داشتن حمایت اجتماعی باعث تقویت انعطافپذیری میشود.
شماره ۵: روالی برای کارهای روزمره ایجاد کنید
پایبندی به یک کار عادی میتواند برای کودکان و حتی بزرگسالانی که خواهان ساختار در زندگی خود هستند، راحت باشد.
شماره ۶: مراقبت از خود را آموزش دهید
الگو باشید! به کودک خود اهمیت دادن به صرف زمان برای خوردن صحیح غذا، ورزش و استراحت را بیاموزید. اطمینان حاصل کنید که تعادل را رعایت میکنید، بنابراین او وقت دارد تا سرگرم شود! برنامه او را به گونهای تنظیم کنید که وقتی برای آرامش و استراحت داشته باشد.
شماره ۷: به او بیاموزید که هدفگرا باشد
به فرزند خود بیاموزید که اهداف خود را تعیین کند و سپس به سمت آنها حرکت کند. هنگامی که او به سمت آن حرکت میکند، حتی اگر بهآرامی قدم بردارد، و سپس برای این کار تحسین شود، این باعث میشود که به جای تمرکز بر مسیر باقیمانده، آنچه را تاکنون بهدست آورده ببیند. این عمل به او کمک میکند تا مقاوم باشد و و با وجود سختیها جلو برود.
شماره ۸: یک دیدگاه مثبت برای خود داشته باشید
وقتی کودکتان بزرگتر شد، به او کمک کنید تا به یاد بیاورد که چگونه در گذشته با موفقیت از پس سختیها برآمده است و مطمئن شوید که میفهمد مشکلات گذشته به او کمک کرده است، تا قدرت لازم برای کنار آمدن با چالشهای آینده را داشته باشد!
شماره ۹: از بهکار بردن سؤال «چرا» خودداری کنید، به جای آن از «چگونه» استفاده کنید
از سؤال «چگونه» استفاده کنید، با این کار به کودک خود ارزیابی گزینهها و تصمیمگیری در مورد انتخاب گزینه بهتر را آموزش میدهید.
انعطافپذیری تفاوت زیادی در زندگی مردم ایجاد میکند. افرادی که با مقاومت و انعطافپذیری به سختیها پاسخ میدهند، سالمترند، عمر طولانیتری دارند، در روابط خود شادتر هستند، در مدرسه و کار موفقترند و اعتماد به نفس کافی برای کشف دنیای خود را دارند! فراموش نکنید که خانواده به عنوان یک پشتیبان امنیتی عمل میکند، بنابراین نزدیکی به خانواده را تقویت کنید و اطمینان حاصل کنید که فرزندان شما عشق و حمایت لازم را دریافت میکنند.