آنچه در این مقاله می‌خوانید:
خلاصه
بازی کودک می‌تواند انفرادی یا جمعی باشد. هرکدام از این انواع بازی، بخشی از ذهن و جسم کودک را درگیر می‌کنند و مهارت‌های مشخصی را در او تقویت می‌کنند. در این مقاله، ابتدا به فواید بازی در شکل‌های فردی و جمعی پرداخته‌ایم و در ادامه، 6 نکته‌ی کاربردی را مطرح کرده‌ایم که به شما کمک می‌کند، شرایط را برای بازی جمعی فرزندتان به‌خوبی مهیا کنید.
فواید بازی کودک
مهم‌ترین فایده‌ی بازی برای کودک، رشد هرچه‌بهتر ذهن و جسم اوست. اغلب پژوهش‌های علمی، بازی کودک را بهترین راه برای تقویت مهارت‌های جسم، ذهنی و ارتباطی می‌دانند. کودکانی که بیشتر به بازی‌های مفید رو می‌آورند، کم‌تر به اختلالات ذهنی دچار می‌شوند.
هم‌چنین بازی کودک، راهی برای پرورش‌یافتن وجوه مختلف شخصیتی است. کودکان در بازی، هم‌زمان جنبه‌های مختلفی از شخصیت‌شان را به‌کار می‌گیرند و مهارت‌های متنوعی کسب می‌کنند.
یکی دیگر از فواید بی‌شمار بازی برای کودکان، رشد خلاقیت و قدرت حل مسئله در آن‌ها است. کودکان در طول بازی، بارها به موانع و مشکلاتی برمی‌خورند که ناچارند برای برطرف‌سازیِ آن‌ها، به خلاقیت و تفکرشان رجوع کنند. از آن‌جاکه این فکرکردن، با لذتِ بازی کودک همراه است، ادامه‌دار می‌شود و به روند ثابت ذهنی کودکان تبدیل می‌شود.
تقویت هوش هیجانی هم یکی دیگر از خواص بازی‌های کودکانه است. کودکان در طول بازی، هیجان‌ها و احساسات متنوعی را تجربه می‌کنند؛ وقتی بازخوردی نسبت به بروز هیجان‌های‌شان دریافت می‌کنند، ناخودآگاه به‌سمت اصلاح شکل‌های بروز هیجان و کنترل هرچه‌بهتر آن می‌روند.
آوک، در این‌باره مقالات دیگری هم دارد:
بازی مستقل کودکان، پیش‌درآمدی مهم برای بروز اکتشاف و خلاقیت آنان
فواید بازی کودک با همسنوسالها
بازی‌های گروهی، خاصیت‌های متفاوتی از بازی‌های فردی دارند. وقتی کودک با همسنوسالهایش بازی می‌کند، درگیر روابط اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی- عاطفی می‌شود. او حالا میان جماعتی شبیه به خودش قرار گرفته و باید تلاش کند با آن‌ها ارتباط برقرار کند، همسنوسالها را از احساساتش در طول بازی آگاه کند، درعین هم‌کاری و هم‌دلی با دیگران استقلالش را حفظ کند و به‌طور کلی باید بتواند مهارت‌های اجتماعی- عاطفی‌اش را تقویت کند.
این گونه از مهارت‌ها در طول بازی انفرادی به‌کار گرفته نمی‌شوند. بنابراین ضرورت دارد بازی کودک در انواع مختلف انفرادی، بازی با والدین و با همسنوسالها برنامه‌ریزی شود. علاوه‌بر این‌ها، بازی با همسنوسالها به کودک رعایت نوبت، تحمل باختن و مفهوم بردن را هم می‌آموزد.
در ارتباط با بازی کودک با همسنوسالها، مطالب بیش‌تری بخوانید:
6 نکته‌ی کاربردی برای آن‌که قرار بهتری برای بازی کودکتان با همسنوسالهایش ترتیب دهید
به‌نظر می‌رسد که بیشتر والدین قرارهای بازی را نوعی وقت‌گذرانی یا برنامه‌هایی غیرضروری می‌دانند، اما در واقع، این یک فرصت بسیار مهم برای کودک است که در کنار هم‌سالانِ خود، چیزهای مختلفی -نظیر آنچه در بخش قبل توضیح داده شد- یاد بگیرد. درست مثل هرچیز دیگری که با تمرین کردن وضعیت بهتری پیدا می‌کند، بچه‌ها برای ادامه‌ی رشد باید فضایی برای تمرین مهارت‌های اجتماعی و عاطفی خود داشته باشند.
از آن‌جاکه پیشنهاد ارتباط با بیش از یک کودک، در یک زمان می‌تواند بسیار دشوار باشد، ما نکاتی را در مورد چگونگی برنامه‌ریزی قرارهای بازی عالی برای فرزندتان آماده کرده‌ایم:
یک. مدت زمان قرارهای بازی را کوتاه کنید و بیش‌ازحد برای‌شان برنامه‌ریزی نکنید. جای اینکه این کار را هرروز انجام دهید، یک یا دوبار در هفته، ۶۰ تا ۱۲۰ دقیقه بازی دوستانه ترتیب دهید. اگر کودک شما همین حالا هم فعالیت‌های زیادی در روز داشته، از او بخواهید مانند مهدکودک بهترین رفتار اجتماعی خود را داشته باشد. نگرش و رفتار او را بررسی کنید، تا ببینید آیا باید قرارهای خارج از برنامه‌ی بازی را کاهش دهید یا خیر.
دو. زمان قرارهای دوستانه را طوری انتخاب کنید که با وقت چرت‌زدن یا غذاخوردن کودک تداخل نداشته باشد و بچه‌ها در زمان بازی، خسته یا گرسنه نباشند.
سه. به کودک برای رفتار و میزبانی خوبش پاداش بدهید. وقتی قرار بازی در خانه‌ی شماست و کودک نوپای شما میزبان کوچولوهای دیگر است، ممکن است برای کودکتان کمی سخت باشد؛ زیرا این به معنای تقسیم خانه، اسباب‌بازی‌ها، غذا و والدین او با دیگران است. اگر این‌گونه باشد، می‌توانید به فرزندتان اجازه دهید اسباب‌بازی‌هایی را که دوست ندارد به کسی بدهد، قبل از رسیدن مهمان‌ها کنار بگذارد. جداکردن یک چیز مورد علاقه یا خاص، می‌تواند تقسیم بیشتر و بهتر اسباب‌بازی‌های دیگر را آسان کند.
چهار. با یک میان‌وعده‌ی سالم شروع کنید و مطمئن شوید که همه‌ی بچه‌ها به یک میزان غذا دریافت می‌کنند.
پنج. در اطراف بچه‌ها باشید و بر آن‌ها نظارت کنید، تا در صورت بروز درگیری بتوانید به بچه‌ها کمک کنید تا آشتی کنند.
شش. بچه‌ها را به با هم بازی‌کردن تشویق کنید؛ اما اگر هردو بچه از اینکه در کنار یکدیگر با خودشان بازی می‌کنند، خوشحال هستند، آن‌ها را تحت فشار نگذارید.
