کودکانی که روشهای مقابلهای و مفیدی را تجربه میکنند، با رفع نگرانیها و کاهش استرس، بیشتر مقاوم میشوند. روشهای مقابلهای همان کارهایی است که ما برای گذر از شرایط دشوار انجام میدهیم یا درباره آنها فکر میکنیم. این موقعیتهای استرسزا میتوانند برای کودکان، در شرایطی مثل خداحافظی از والدین اتفاق بیفتد یا در تعامل با همسالان خود را نشان دهند.
کمک به کودکان برای کنار آمدن با این نوع نگرانیها، ابزاری در اختیار آنها قرار میدهد تا بعداً بتوانند با استرسهایی که در طول زندگی بزرگسالی خود با آنها روبهرو میشوند مقابله کنند. به همین ترتیب، به کاهش خطر مشکلات روانی نیز کمک میکند.
چگونه والدین میتوانند در این خصوص به کودک کمک کنند؟
روانشناس «اریکا فریدنبرگ» از دانشکده تحصیلات تکمیلی ملبورن میگوید: والدین میتوانند با کنار گذاشتن روشهای غیرمفید و تشویق به استفاده از راهکارهای مفید و موثر، به فرزندان خود کمک کنند تا آنها یاد بگیرند که از پس این کار برآیند. برای مثال، والدین میتوانند از سرزنش کودکان خوداری کنند، اما در هنگام رویارویی با مشکلی، آرام ماندن و درخواست برای کمک را تشویق و الگوسازی کنند.
تشویق کودکان برای گفتوگو کردن با یک بزرگسال در مورد مشکلاتشان، بهویژه هنگامی که به گفتوگو درباره راهکارهای مقابلهای میانجامد، بسیار مؤثر است.
فریدنبرگ میگوید: «آنچه والدین میتوانند انجام دهند این است كه ناراحتی كودكان را بپذیرند و در مورد روشهای مختلف كودكان برای مقابله با یك وضعیت صحبت كنند».
روانشناس «سوزان دیوید»، نویسنده کتاب «چابکی عاطفی» اصطلاحی به نام «والدین هلیکوپتر» را برای توصیف زمانی که والدین مداخله میکنند و اجازه نمیدهند کودکان احساسات منفی را تجربه کنند، ابداع کرده است. این نوع روشهایی که والدین استفاده میکنند، مانند عجله برای نجات یا به حداقل رساندن احساسات یا مشکل، به کودک اجازه نمیدهد یاد بگیرد که چگونه با آنها کنار بیاید.
دکتر «دیوید»میگوید به جای اینکه از احساسات منفی جلوگیری کنید، ۴ مرحله مفید زیر را برای کمک به کودک خود انجام دهید.
احساسش کن: احساسات منفی را کنار نگذارید و از آنها اجتناب نکنید، تنها آنها را احساس کنید و بشناسید!
آن را نشان بده: همه احساساتتان را نشان دهید. بعضی از خانوادهها قوانینی برای خود دارند، كه بعضی از آنها قابلقبول است و بعضی دیگر باید از بین بروند.
برچسب بزن: علامتگذاری روی احساسات یک مهارت مهم برای کودکان است؛ بنابراین آنها باید یاد بگیرند که احساساتشان را شناسایی کنند و از آنها نام ببرند.
تماشا کن: بالاخره سختترین احساسات هم میگذرد. به کودک خود کمک کنید تا متوجه این موضوع شود.
به یاد داشته باشید که والدین اولین و مهمترین معلم فرزندانشان هستند. مدلسازی روشهای مفید مقابلهای، برای والدین به آنها بسیار کمک خواهد کرد!