در قسمت ۱ این مقاله، ما به طور خلاصه به روند یادگیری تلفظ اشاره کردیم. اکنون میخواهیم رایجترین صامتهایی را که کودک شما بین ۱۸ تا ۳۶ ماهگی روی آنها کار میکند، با جزئیات بیشتری توضیح دهیم.
در حدود ۱۹ماهگی، ممکن است کودک شما تلفظ “م” به صورت صدای اولیه شروع کند و سپس با “پ” و غیره ادامه دهد. بیایید نگاهی به نوع بیان هر یک بیندازیم. برای اطلاعات بیشتر به خواندن ادامه دهید.
حروف بیصدا آلوئولار: ت، د، ن
- اینها اولین حروف بیصدا هستند که کودک شما تلفظ خواهد کرد. در یک صامت آلوئولار، نوک زبان بلافاصله پشت دندانهای فوقانی به برجستگی نزدیک میشود یا آن را لمس میکند که معروف به برجستگی آلوئولار است. کودک شما باید زبان خود را بالا ببرد و ناحیهٔ سخت پشت دندانها را لمس کند، بدون اینکه دندانها را لمس کند.
- برای کمک به او در تلفظ “ت” و “د” ، از او بخواهید که این حرکت را با زبان تمرین کند تا باعث تقویت آن شود. درحالی که حرف را تلفظ میکند، مطمئن شوید که او متوجه شده است که زبانش باید دقیقاً پشت دندان قرار بگیرد. بعضی از دانشمندان میگویند که بدون خارج کردن صداهای زبانی، تمرین به اندازهٔ کافی مؤثر نیست.
- تفاوت تلفظ “ت” و “د” به سبب ارتعاش تارهای صوتی هنگام تلفظ است. برای اینکه او از این تفاوت آگاه شود، از او بخواهید که هنگام تلفظ “د” و “ت” دست خود را روی گلوی خود قرار دهد و تفاوت را تشخیص دهد. اگر هنوز قادر به تلفظ آنها نیست، نگران نباشید. میتوانید هنگام صحبت کردن، با گلویتان با او تمرین کنید. در این زمان سخت است که جلوی خندهٔ خود را بگیرید!
- همچنین میتوانید صداهای ابتدای کلمات را تغییر دهید. یک کلمه را به او بگویید و از او بپرسید آیا میتواند صدای ابتدایی را تغییر دهد. برای مثال، از او بپرسید آیا او میتواند کلمهٔ “در” را بگوید، آن را چندین بار تکرار کنید تا تلفظ شما درست باشد و سپس از او بخواهید که “د” را به “ت” تغییر دهد. او در حالی که روی آگاهی از واج شناسی کار میکند و با شما وقت میگذراند، تلفظ را تمرین خواهد کرد. همچنین میتوانید با استفاده از حرکات بزرگ فک بالا و پایین، روی آواهای بی معنی متوالی پایهای مانند “دا-دا-دا” کار کنید. تکرار به او کمک میکند تا این مهارت را بهبود بخشد.
- برای حرف “ن” ، در حالی که هوا از بینی شما میوزد، زبان باید برجستگی آلوئولار یا کام سخت را لمس کند. درحالی که صدای حرف “ن” را تلفظ میکنید، میتوانید یک بازی کوچک داشته باشید تا ببینید چه کسی میتواند هوای بیشتری را از بینیاش خارج کند.
حروف بیصدای دو طرفه: پ، ب، م
- در یک صامت دو لبه، لبهای پایین و بالا هنگام ایجاد صدا به یکدیگر نزدیک میشوند یا آن را لمس میکنند. در این گروه، “ب” و “پ” تقریباً شبیه به هم هستند. برای تلفظ آنها، کودک شما باید لبهای خود را ببندد و سپس با باز كردن آنها هوا را آزاد كند. همانطور که در مورد “ت” و “د” اتفاق میافتد، تارهای صوتی شما فقط با حرف “ب” ارتعاش ایجاد میکنند؛ بنابراین در این حالت میتوانید تمرین گلو را تکرار کنید تا به کودک خود کمک کنید تفاوت را تشخیص دهد.
- روش دیگری که میتوانید برای ادامهٔ تمرین امتحان کنید بازی “آینه” است. روبهروی کوچولوی خود بنشینید و توضیح دهید که در این بازی او باید همهٔ کارهای شما را تکرار کند. دقیقاً مانند بازتاب تصویر شما در آینه، حرف “پ” را تلفظ کنید و درحالی که او از شما تقلید میکند آن را تکرار کنید، سپس ادامه دهید و حرف “ب” را تکرار کنید. روی تلفظ خود تأکید کنید تا او بتواند تفاوت بین این دو صدا را ببیند و ضمن تقلید از شما آن را تمرین کند.
- برای حرف “م” ، لبهای خود را ببندید و بهطور همزمان هوا را از بینی خارج کنید. برای کوچولوی خود توضیح دهید که رایجترین خطا هنگام تلفظ حرف “م”، بسته نشدن لب است. میتوانید تمرین دمیدن هوا را که برای “ن” استفاده کردید، تکرار کنید.
بیانی: ی
- احتمالاً یکی از اولین حروف صوتی کاملی که فرزندتان تلفظ خواهد کرد “ی” است که صدای ابتدایی کلمهای* خواهد بود. این میتواند زمانی اتفاق بیفتد که کودک حدوداً ۲۸ ماهه باشد.
- بیان این صامت زمانی اتفاق میافتد که زبان سختکام را لمس کند. او ممکن است استفاده از کلماتی مانند “بله” یا “آره” را شروع کند. میتوانید خیلی زود نمونهای از نحوهٔ استفاده از این کلمات و مدلسازی تلفظ آن را به او نشان دهید. با او تمرین کنید. سؤالاتی را بپرسید که میدانید او به آنها پاسخ مثبت میدهد. اگر از حرکات استفاده میکند، او را تشویق کنید که کلمات را شرح بدهد.
- شما همچنین میتوانید “بله” را با یک جشن بیان کنید. هنگامی که اتفاق بسیار مهیجی رخ میدهد، هر دو میتوانید “بله” را فریاد بزنید در حالی که دستان خود را در هوا نگه داشتهاید. این حتی میتواند به سنت کوچک بین شما تبدیل شود.
صامتهای ولار: ک و گ
- این موارد ممکن است بعداً، در حدود ۳۰ ماهگی ادا شوند. جدا از طرز بیان و وزن، “ک” و “گ” بسیار شبیه به هم هستند. آنها را صامتهای ولار مینامند؛ زیرا برای تلفظ آنها زبان درحالی که در داخل دهان فشار ایجاد میکند، پایین آمدن ناگهانیاش باعث آزاد شدن آن میشود که در این حالت به نرمکام که در پشت آن قرار دارد برخورد میکند.
- تفاوت بین “ک” و “گ” در ارتعاش تارهای صوتی است. برای اینکه کودکتان متوجه این موضوع شود، میتوانید همان تمرین لمس گلو را تکرار کنید. همچنین میتوانید چند کلمه به او بدهید تا با هم تمرین کنید؛ برای مثال اگر او حیوانات را دوست دارد، میتوانید “کوالا” و “گوریل” را انتخاب کنید و از او بخواهید که آنها را در یک جمله به کار ببرد. به این ترتیب، شما نه تنها روی تلفظ او، بلکه در تولید زبان و حتی تقویت حافظهٔ او نیز کار میکنید.
صامت لب و دندانی: ف
- این نوع حروف صوتی یکی از آخرین مواردی است که قبل از یادگیری صامتهای پیچیدهتر ادا میشوند. ممکن است متوجه شوید کودکتان از حرف “ف” استفاده میکند درحالی که حدود ۳۳ ماه دارد. این یک صامت کاملاً ساده است. وقتی لب پایین به دندانهای بالایی نزدیک میشود یا آنها را لمس میکند، بیان میشود.
- با بازی “آینه” میتوانید روی این مورد با کوچولوی خود کار کنید. به یاد داشته باشید که حرکات خود را آهسته و با اغراق انجام دهید؛ اینگونه او میتواند نحوهٔ تقلید از حرکت دندان و لب را با جزئیات تجزیهوتحلیل کند.
بیش از هرچیز، او را در معرض زبان قرار دهید؛ با او صحبت کنید، قبل از خواب برایش داستان بخوانید و گفتوگوهای مفید داشته باشید. بررسیهای اخیر دربارهٔ گفتاردرمانی نشان میدهد که هیچ ارتباطی بین تمرینات حرکت لب و زبان و بهبود گفتار وجود ندارد.
با انجام دادن برخی از این بازیها، لذت ببرید و در طی این روند شگفتانگیز در کنار کوچولوی خود باشید.