آنچه در این مقاله می‌خوانید:
پره اکلامپسی یکی از انواع مسمومیت دوران بارداری است. با پره اکلامپسی ممکن است فشار خون بالا، سطح بالای پروتئین در ادرار داشته باشید که می‌تواند نشان دهنده آسیب کلیه یا آسیب سایر اندام ها باشد. پره اکلامپسی معمولا بعد از هفته ۲۰ بارداری در زنانی که فشار خون آنها قبلا در محدوده استاندارد بوده است شروع شود. پره اکلامپسی در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی کشنده برای مادر و نوزاد شود. در این شرایط اغلب زایمان زودهنگام تویه می‌شود. البته زمان زایمان بسته به شدت پره اکلامپسی و هفته بارداری شما دارد. قبل از زایمان، درمان پره اکلامپسی شامل نظارت دقیق پزشک و مصرف داروهایی برای کاهش فشار خون است. پره اکلامپسی همچنین ممکن است پس از زایمان نیز ایجاد شود. در این مطلب در مورد پره اکلامپسی در بارداری و علائم پره اکلامپسی و همچنین تست اولیه ادرار و پیش‌بینی پره اکلامپسی صحبت خواهیم کرد.
علائم پره اکلامپسی
بارزترین نشانه پره اکلامپسی در بارداری، فشار خون بالا، دفع پروتئین توسط ادرار و سایر علائم مربوط به کلیه ها می‌باشد. اولین نشانه های پره اکلامپسی معمولا در ویزیت‌های دوران بارداری توسط متخصص تشخصی داده می‌شود. همراه با فشار خون بالا، پره اکلامپسی ممکن است نشانه‌های زیر را نیز شامل شود:
- پروتئین اضافی در ادرار
- مشکلات کلیوی
- کاهش سطح پلاکت در خون
- افزایش آنزیم‌های کبدی که نشان دهنده مشکل کبد است
- سردردهای شدید
- تغییراتی در بینایی مانند از دست دادن موقت بینایی، تاری دید یا حساسیت شدید به نور
- تنگی نفس که ناشی از وجود مایع در ریه هاست
- درد در قسمت فوقانی شکم معمولا در زیر دنده ها در سمت راست
- حالت تهوع و استفراغ
دقت کنید که افزایش وزن و تورم در دوران بارداری نرمال و عادی است، با این حال افزایش ناگهانی وزن یا ظاهر شدن ناگهانی ادم (edem) به خصوص در صورت و دست ها ممکن است بخشی از علائم پره اکلامپسی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تلاش کنید تا در تمام ویزیت‌های دوران بارداری خود شرکت کنید تا پزشک بتواند دائم فشار خون شما را کنترل کند. اگر سردرد شدید، تاری دید، درد شدید در شکم یا تنگفی نفس دارید فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. از آنجایی که سردرد، حالت تهوع و برخی از دردهای شکمی برخی از مشکلات رایج دوران بارداری هستند، دشوار است بدانید که چه زمانی این علائم طبیعی است و چه زمانی ممکن است علائم پره اکلامپسی باشد. به خصوص اگر اولین بارداری شما باشد و تجربه‌ای در مورد این دردها نداشته باشید. به هرحال در تمام این مراحل شما صرفا باید به پزشک مراجعه کنید و از منابع دیگر صرفا جهت کسب اطلاعات استفاده کنید نه تشخیص.
دلایل بروز پره اکلامپسی
علت دقیق پره اکلامپسی احتمالا مجموعه‌ای از عوامل مختلف مربوط به مسمومیت بارداری باشد. کارشناسان معتقدند که این مشکل از سمت جفت شروع می‌شود، یعنی آن عضوی که جنین در طول بارداری از آن تغذیه می‌کند. در اوایل بارداری، رگ‌های خونی جدید برای رساندن مواد مغذی به جفت رشد کرده و تکامل پیدا می‌کند.
در زنان مبتلا به پره اکلامپسی، به نظر می رسد که این رگ‌های خونی به درستی رشد نکرده یا به درستی کار نمی‌کند. مشکلات مربوط به نحوه گردش خون در جفت ممکن است منجر به ایجاد مشکلات در فشار خون مادر شود.
علائم خطر پره اکلامپسی
برخی از شرایط و اتفاقات می‌تواند نشانه‌هایی باشد که احتمال ابتلا به پره اکلاپمسی در بارداری را افزایش می‌دهد و دارای سطح خطر بالاست:
- وجود پره اکلامپسی در بارداری قبلی
- باردار بودن نوزادان دوقلو یا بیشتر
- فشار خون بالا پیش از بارداری
- وجود دیابت پیش از بارداری
- بیماری‌های کلیوی
- اختلالات و بیماری‌های خود ایمنی
- استفاده از لقاح آزمایشگاهی
برخی از علائمی که با خطر متوسط ابتلا به پره اکلامپسی همراه است:
- چاقی
- سابقه خانوادگی پره اکلامپسی
- سن مادر ۳۵ سال یا بیشتر باشد
- عوارض و مشکلاتی از بارداری قبلی به همراه باشد
- بیش از ۱۰ سال از بارداری قبلی گذشته باشد
خطرات و عوارض پره اکلامپسی
عوارض پره اکلامپسی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ایجاد محدودیت در رشد جنین: پره اکلامپسی بر رگ‌هایی که خون را به جفت می‌رساند تاثیر می‌گذارد. اگر جفت خون کافی دریافت نکند، اکسیژن و مواد مغذی کمتری به او می‌رسد و این می‌تواند موجب کندی رشد جنین شود.
- زایمان زودرس: پره اکلامپسی ممکن است منجر به زایمان زودرس و ناخواسته شود یعنی زایمان قبل از هفته ۳۷ ام. البته که زایمان زودهنگام برنامه‌ریزی شده یکی از راه‌های درمان پره اکلامپسی است. اما نوزادی که زودتر به دنیا می‌آید، ممکن است با مشکلات تنفسی، مشکلات بینایی یا شنوایی، تاخیر در رشد یا حتی فلج مغزی همراه باشد. البته درمان‌های لازم قبل از زایمان زودرس این خطرات را کاهش می‌دهد.
- جدا شدن جفت: پره اکلامپسی خطر جدا شدن جفت را افزایش می‌دهد. در این حالت جفت قبل از زایمان از دیواره داخلی رحم جدا می‌شود که این می‌تواند منجر به خونریزی شدیدی شود که برای مادر و نوزاد بسیار خطرناک و تهدید کننده خواهد بود.
- افزایش آنزیم‌های کبدی و کاهش پلاکت خون یکی از شدید ترین پیامدهای پره اکلامپسی است که می‌تواند بر کل بدن مادر و نوزاد تاثیر گذاشته ومتاسفانه منجر به مشکلات سلامتی دائمی برای مادر شود.
- آسیب به سایر اندام ها مانند کلیه، کبد، ریه، قلب یا چشم که در نهایت می‌تواند منجر به سکته مغزی یا سایر آسیب‌های مغز شود نیز یکی از خطرات پره اکلامپسی است.
- همچنین پره اکلامپسی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را نیز افزایش دهد.
تشخیص پره اکلاپمسی و تست‌ها
تست اولیه ادرار و پیش‌بینی پره اکلامپسی معمولا راه خوبی برای تشخیص این بیماری است. در واقع با بررسی فشار خون و ادرار در ویزیت‌های دوره‌ای، این مشکل قابل تشخیص است. همچنین اگر مشکوک به پره اکلامپسی باشید، عملکرد کلیه و کبد نیز باید ازمایش شود. همچنین جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته برای اینکه میزان پروتئین دفع شده اندازه گیری شود نیز یک راه دیگر است.
اگر صرفا فشار خون بالا به علاوه دفع پروتئین از ادرار داشته باشید، ممکن است پره اکلامپسی خفیف تشخیص داده شود.
اما اگر آسیب‌های کلیوی و کبدی، تعداد کم پلاکت، وجود مایع در کلیه‌ها، اختلالات بینایی و سردردهای شدید وجود داشته باشد، پره اکلامپسی شدید خواهد بود.
درمان پره اکلامپسی
پزشکان متخصص در مورد بهترین راه درمان پره اکلامپسی باید شدت آن را در تست‌های اولیه بررسی کنند. اگر شما در هفته ۳۷ ام بارداری یا بیشتر هستید، احتمال اینکه نوزادتان را زودتر به دنیا بیاورند بیشتر است. شما در این شرایط هم می‌توانید زایمان طبیعی داشته باشید اما گاهی سزارین نیز توصیه می‌شود. گاهی اوقات به دلیل وجود این بیماری، زایمان زودرس خطر کمتری نسبت به زایمان به موقع دارد.
همچنین داروهایی برای کمک به رشد ریه‌های جنین و مدیریت فشار خون شما تا زمانی که نوزاد بتواند به دنیا بیاید تجویز خواهد شد.
زمانی که پره اکلامپسی تشخیص داده شود شما باید به طور کامل تحت نظر باشید تا برای کمک به رشد سریع تر جنین، اقدامات لازم انجام شود و به محض بروز خطر، زایمان انجام شده و نوزاد از طریق مراقبت‌های ویژه محافظت شود.
اما به طور کلی هیچ درمانی برای پره اکلامپسی در بارداری وجود ندارد و تنها راه درمان زایمان است. همچنین متخصصان برای اینکه مطمئن شوند علائم پره اکلامپسی به طور کامل برطرف شده، تا چند هفته پس از زایمان نیز به طور مرتب باید شما را تحت نظر داشته باشند.
