هرروزی را که با کودکتان سپری می کنید برای اوفرصتی برای یادگیری است. ما قبلاً درباره زبان و مراحل مهم رشد و تقویت آن صحبت کرده‌ایم.  در این نوشتارما امروز روی قسمت بسیار مهمی از زبان، تحت عنوان «دستور زبان» تمرکز خواهیم کرد.

دستور زبان مجموعه قوانینی است که به ما کمک می‌کند کلمات و موضوع‌ها را در درون عباراتی قرار دهیم که هرکسی بتواند آنها را درک کند. مجموعه قوانین کودک ما از سنین بسیار کم شکل می‌گیرد و دستور زبان در هر زمان که بخواهد موضوعی را بیان کند، برایش به ابزاری مفید تبدیل می‌شود.

دستور زبان چگونه رشد می‌کند؟

این کار زمانی انجام می‌شود که کودکان در معرض زبان آموزی قرار بگیرند. به همین دلیل بسیار مهم است که به کودک خود فرصت‌های یادگیری بدهید و زبانی متنوع و پیچیده را برای او الگو قرار دهید، تا بعداً بتواند از آن استفاده کند.

کودک در سنین بین  ۲۵ تا ۳۰  ماهگی، ممکن است استفاده‌ بیش از یک کلمه در هر عبارت را آغاز کند یا حتی از مضاف‌الیه استفاده کند، برای مثال «بابا، مثل» یا «مامان، بیرون» و ما می‌توانیم شروع و افزایش پیچیدگی زبان را نزد کودکان مشاهده کنیم. فرزندتان ممکن است استفاده از پسوندها را شروع و از کلمه «پرش»  به جای «پریدن» استفاده کند. در طی این مرحله، می‌توانیم با استفاده از این روش‌ها به او کمک کنیم تا استفاده بهتری از دستور زبان داشته باشد.

• وقتی او سعی می‌کند کلمه‌ای را بگوید و تلفظ آن را غلط ادا می‌کند، یک‌بار واژه را برایش واضح تکرار کنید یا از سؤالاتی مانند «چه گفتی؟« استفاده کنید. براساس مطالعه‌ای که درباره روش‌های غیرمستقیم هنگام اصلاح زبان انجام شده است، این روش به کودک شما کمک می‌کند تا متوجه تلفظ صحیح کلمه بشود. ممکن است چندبار تلاش کند یا با همان تلاش اول به کلمه درست برسد.
• به او نشان دهید به هر آنچه او می‌خواهد بیان کند علاقه‌مند هستید و به الگوی عبارات پیچیده‌تری که ایجاد می‌کند، عکس‌العمل نشان دهید. هرچه او گفت، سعی کنید کمی به آن اضافه کنید؛ برای مثال اگر او بگوید «بابا اینجا!»، می‌توانید بگویید «بله، بابا از سوپرمارکت به خانه آمده است.»
• کتاب بخوانید. فرصت داستان خواندن می‌تواند موقعیتی عالی برای شنیدن و استفاده صحیح از دستور زبان باشد. کتاب‌ها را با سرعت ثابت، با حجم و تلفظ مناسب بخوانید تا کودک بتواند همه‌چیز را به خوبی دریافت کند.

باید بدانید درک مجموعه قوانین دستور زبان کودک، در مراحل بعدی رشد خواهد کرد. هنگامی که او ۳۱ تا ۳۶ ماهه است، ممکن است استفاده از جمع و زمان گذشته را آغاز کند یا جملات طولانی‌تر را بسازد. او حتی ممکن است به سؤالات شما پاسخ دهد یا نقاشی‌ها و تجربه‌های خود را توضیح دهد. هرچند در بعضی مواقع ممکن است شما تنها کسی باشید که متوجه‌ حرف‌هایش می‌شوید. این مرحله می‌تواند فرصتی عالی برای کار روی دستور زبان باشد. برای سرگرم کردن کودک، می‌توانید برخی از فعالیت‌های زیر را انجام دهید.

• بازی روایتی: وقتی با هم بازی می‌کنید، آنچه را که انجام می‌دهید برای کودک توصیف کنید. می‌تو‌انید این کار را نوبتی انجام دهید؛ اول شما شروع کنید و نحوه توصیف اعمالی را که در طول بازی انجام می‌دهید الگوسازی کنید و سپس کوچولوی شما می‌تواند نفر‌ بعدی باشد. حتما با شنیدن پیشنهادهای خلاقانه او متعجب خواهید شد!
• سؤال بپرسید: هر زمان که وقت دارید، از او سؤال‌هایی با جواب‌های متفاوت بپرسید. درباره آنچه او بیشتر دوست دارد، غذاهای مورد‌علاقه‌اش، رنگ‌هایی که دوست دارد یا هر چیزی که خودتان ترجیح می‌دهید از او بپرسید. در صورت لزوم، استفاده از دستور زبان را به طور غیرمستقیم اصلاح کنید. درمورد تعداد ، اندازه و شکل چیزهایی که به شما نشان می‌دهد، سؤال کنید.
• قصه‌گویی: زمان داستان‌ خواندن فرارسیده است. به او کتابی بدهید، تصاویر را به او نشان دهید و از او بخواهید با استفاده از آنها برای شما داستانی را تعریف کند. او ممکن است از جملات ساده استفاده کند، که در صورت اشتباه، به شما فرصتی برای الگوسازی صحیح می‌دهد. اگر به او فرصتی بدهید تا داستان را چندبار تکرار کند، ممکن است مشاهده کنید که او از زبانی که شما الگوسازی کرده‌اید استفاده می‌کند.
• تظاهر به بازی: این نوع بازی به شما فرصتی دیگر می‌دهد که زبان خود را الگوسازی کنید یا فرزندتان از شما تقلید کند. این ممکن است به او کمک کند کلمات و عباراتی را که شنیده است، بازیابی کند.
• توصیف: نحوه توصیف اسم را الگوسازی کنید. می‌توانید با اسم‌های آسان‌تر مثل فنجان یا صندلی شروع کنید و سپس به برخی از اسم‌ها که صحبت کردن درباره آنها سرگرم‌کننده‌تر است مثل، یک اسباب‌بازی، یک دوست یا مادربزرگ، بپردازید.
• ساخت جمله: به فرزندتان چند کلمه بدهید تا آنها را پشت‌سرهم بچیند و جملات ساده‌ای را شکل دهد. شما می‌توانید تصاویری برای نمایش کلمات به او داشته باشید یا آن را فقط به صورت شفاهی انجام دهید.

زبان یک مهارت زیباست که به کودک خردسال شما کمک می‌کند تا در زندگی روبه‌جلو حرکت کند. شما نیز مشتاقانه به او کمک می‌کنید تا به بهترین شکل از آن استفاده کند و از انجام این فعالیت‌ها با کودکتان لذت ببرید!