آنچه در این مقاله میخوانید:
شاید از خود بپرسید که چرا فرزند شما ناگهان یک دوست خیالی پیدا کردهاست، یا از خودتان بپرسید حالا که بچه شما آنقدر بزرگ شدهاست که با دوستانش برای بازی کردن قرار بگذارد، چرا با زهم آن دوست خیالی وجود دارد. و یا این که بپرسید وقتی برایش فرصت های معاشرت خوشایند، در زندگی واقعی وجود دارد، جرا او باز هم با یک دوست خیالی بازی میکند؟
آیا داشتن دوست خیالی کودک من طبیعی است؟
اول از همه باید بگوییم که داشتن یک دوست خیالی برای کودک کاملاً طبیعی است. در مقالهای که در سال ۲۰۰۸ در مجله آمریکایی بازی منتشر شد، روانشناسان مصاحبههای تحقیقاتی انجام شده با تعدادی از کودکان،از کودکان نوپا گرفته تا دانشآموزان کلاس دوم را بررسی کردند و دریافتند که داشتن یک دوست خیالی نوعی بازی سالم و متداول است که کودکان در آن داستانهای خودشان را دنبال و اختراع میکنند و خصوصیاتی در مورد دوستان خیالیشان درنظر میگیرند که از به اشتراک گذاشتن آنها خوشحال میشوند. «ژاکلین وولی» از دانشگاه تگزاس در آستین، با انتشار مقاله خود در سال ۱۹۹۷ ، که در مجله Child Development منتشر کرد، گفت حتی اگر بچهها به شکلی مداوم درگیر بازی خیالی خود شوند، تحقیقات نشان دادهاست که داشتن یک همراه خیالی مانعی ندارد و ظرفیت کودک در حال رشد یا توانایی تشخیص واقعیت از توهم او را به خطر نمیاندازد. بههرحال، کودک خردسال بودن دشوار است. سوال این است که کدام بچه کوچکی، فرصت همراهی با شخصی را که کاملاً تحت نظر خودش است و رقیب او در به دست آوردن توجه والدینش و خوردن غذای مورد علاقه تو نیست، رد میکند. درحالی که آن شخص کاملاً غیرتهدیدآمیز و قابلکنترل خودش است؟
بیشتر بازیهای خیالی و تخیلی وقتی که کودک بین ۲ تا ۳ سال سن دارد انجام میشوند. با توجه به خصوصیات کودک، یک دوست خیالی ممکن است به صورت همیشگی در اطراف کودک شما باشد یا اینکه گاهوبیگاه مانند مهمانی به خیال کودکتان سر بزند. دوستان خیالی به هر شکل و اندازهای هستند؛ از یک مادربزرگ خیالی گرفته تا یک سگ قرمز غول پیکر، میتوانند در شکل یک حیوان، یک بزرگسال، فردی همسال یا موجودی خارقالعاده باشند. حد واندازه آنها به این بستگی دارد که تخیل کودکتان چقدر قوی است!
دوست خیالی کودک من
کودکان، دوستان خیالی مختلفی دارند؛ یک کودک ممکن است از فردی خیالی برای مواجهه با شخصیت در حال رشد خود، به عنوان یک روش ایمن برای کشف احساسات یا به عنوان یک راهحل برای بیان احساسات یا کلمات پیچیده استفاده کند. درحالی که کودکی دیگر ممکن است یکی از آن ها را به عنوان یک رفیق شفیق برای امتحان کردن والدین و محدودیتها، و سرزنش کردن رفتارهای نادرست در کنار خودش داشته باشد. ممکن است یک کودک برای ایجاد شریک یا گرفتن حمایت معنوی بیشتر، یک همسال خیالی عالی برای خود بسازد.
«مارجوری تیلور،» محقق برجسته روانشناس در آزمایشگاه تخیل در دانشگاه اورگان است و از دهه ۸۰ میلادی، در حال تحقیق در رابطه بین دوستان خیالی و رشد شناختی و اجتماعی- عاطفی کودکان است. براساس کتاب او که «همراهان خیالی و کودکانی که آنها را ایجاد میکنند» نام دارد، اغلب کودکان یا حداقل دو سوم از آنها یک دوست خیالی بین ۳ تا ۸ سال دارند. تیم تحقیقاتی وی تنها تفاوتهای آماری کمی را بین بچههای با و بدون دوستان خیالی پیدا کردهاست، اما این تفاوتها در واقع مثبتاند. به نظر میرسد کودکان با همراهان خیالی در درک دیدگاههای دیگران تبحر بیشتر و دایره واژگان کمی بیشتری دارند و به نظر میرسد کمتر خجالتیاند.
اگر از اهمیت همدم خیالی فرزند خود آگاهی دارید، میتوانید از چند روش برای چگونگی رفتار با آنها استفاده کنید. در ادامه برخی از توصیههای روانشناس رشد، «تریسی گلیسن»، از کالج ولزلی، به والدین را ذکر کرده ایم.
اگر کودک شما دوست خیالی دارد، او را مسخره نکنید و از جلب توجه منفی به آن خودداری کنید.
اگر کودک شما دوست دارد از دوست خیالی خود به شما گزارش بدهد، در مورد ماجراهای آنها با هم و در مورد دوست داشتنها و نداشتنها یا اینکه از کجا آمده است، به سخنانش گوش داده و به حرف های او علاقه نشان دهید. یک دوست خیالی غالباً راهی برای شرکت کودکان در گفتوگوهایی است که در آن مدعی چیزی هستند.
مهماننواز باشید. درست مثل آنچه در سایر موارد بازی خیالی انجام میدهید، اگر فرزندتان از شما بخواهد به دوست خیالیاش صبح به خیر بگویید، میتوانید قبول كنید اما در محدوده آنچه برای بازی تظاهر پذیرفتنی است، عمل کنید.
به یاد داشته باشید که داشتن یک دوست خیالی به خودی خود جای نگرانی ندارد اما اگر متوجه شدید کودک شما ناراضی یا گوشهگیر است، با پزشک متخصص اطفال دراینباره صحبت کنید یا از او بخواهید در صورت نیاز موضوع را به روانشناس ارجاع دهید.