آنچه در این مقاله می‌خوانید:
همهٔ ما تصویری کاملاً یکسان از خواندن برای کودکان کوچک خود داریم؛ ما داستانی زیبا که پر از درس زندگی است برایشان می‌خوانیم و آنها درحالی که در آغوشمان نشسته‌اند، به هر کلمه کاملاً گوش می‌دهند اما واقعیت زمانی که برای کودکتان قصه می‌خوانید، همیشه آن‌قدرها هم شبیه فیلم نیست. شاید کوچولوی شما دوست نداشته باشد برای گوش دادن به قصه‌ای، آرام بنشیند. شاید او می‌خواهد کتاب را نگه دارد و فقط ورق بزند یا شاید کودک شما احساس کند که کتاب‌ها بیشتر به جای خواندن، برای رنگ‌آمیزی یا پاره کردن‌اند. مشکلی نیست؛ ما می‌توانیم اوضاع را بهتر کنیم. در ادامه نکاتی برای کمک به کودک شما بیان می‌شود که او را به داستان خواندن علاقه‌مند می‌کند.
-
از چیزهای کوچک شروع کنید
این عنوان معنای دوگانه‌ای دارد؛ اولاً می‌توانید بلافاصله داستان خواندن را برای کودک خود شروع کنید. اگر درست بعد از تولد نوزادتان داستان خواندن را برای او شروع کنید، روشی عالی را برای عادت دادن او به کتاب‌خوانی انتخاب کرده‌اید. علاوه‌براین، میزان حرکت آنها محدود است و تمرکزشان فقط روی شماست. ثانیاً با خواندن کتاب‌های کوتاه و ساده شروع کنید. کتاب‌های مورد علاقهٔ من برای شروع، کتاب‌هایی هستند که در هر صفحه یک عکس دارند (و ترجیحاً مصورند). شروع خواندن با کتاب‌هایی که یک عکس در هر صفحه دارند، به کودک شما این امکان را می‌دهد که هربار روی یک مفهوم تمرکز کند. شما می‌توانید کتاب را باز کنید و بگویید “سگ”، به عکس اشاره کنید، پوست سگ را نوازش کنید و با گفتن “هاپ هاپ” جزئیات بیشتری را برای او توضیح دهید. کودک شما کاملاً با تصویر، کلمهٔ سگ و صدای “هاپ هاپ” هماهنگ می‌شود. در این مرحله مهم است که با زبان ساده سخن بگویید؛ زیرا ما می‌خواهیم آنچه برای کودک می‌خوانیم با سطح توانایی‌اش مطابقت داشته باشد. هنگام شروع، استفاده از ۲-۱ کلمه یا صدا در هر صفحه کافی است. در این مرحله باید همه‌چیز را به کودک آموزش دهید.
-
کتاب‌هایی با ویژگی‌هایی که در ادامه بیان می‌شود بخرید
کتاب‌هایی که ویژگی‌های زیر را دارند، بهترین دوستان شما هستند. به دنبال کتاب‌هایی باشید که مصور باشند، وصله‌هایی با پارچهٔ ولکرو(جنس نوعی پارچه)، جورچین‌ها، قطعات متحرک، عروسک‌های فنری یا قابلیت بازی پیدا و پنهان را داشته باشند. این کتاب‌ها می‌توانند تأثیر زیادی در درگیر کردن کودک شما با کتاب داشته باشند. انگیزه در طول داستان خواندن مهم است؛ زیرا باعث افزایش توجه مشترک می‌شود که برای یادگیری ضروری است. توجه مشترک وقتی اتفاق می‌افتد که کودک شما روی کار (در اینجا کتاب) و شما متمرکز باشد. به همین سادگی کودک شما به کتاب نگاه می‌کند، سپس به شما نگاه می‌کند و سپس به کتاب برمی‌گردد. كتاب‌های تعاملی در شرکت دادن کودکتان برای خواندن داستان تأثیر بسیار زیادی دارند. من همچنین دوست دارم که آنها پر از دستورالعمل‌هایی باشند که بچه‌ها بتوانند آنها را دنبال کنند (برای مثال “… پیدا کن” ، “زیر… را نگاه کن” ، “… بپوش”). آنها همچنین برای ترویج زبان معیار فوق‌العاده‌اند. از آنجا که دوست خردسال شما برای نشان دادن توجه مشترکش بسیار مشغول خواهد شد، به احتمال زیاد صداها و کلمات جدیدی را خواهید شنید.
-
دست به کار شوید
ما می‌خواهیم که در هنگام خواندن کتاب، بچه‌های کوچکمان دست به کار شوند. بهتر است از کودک خود بخواهید در ایفای وظایفی شرکت کند که از انجام دادن آنها احساس اطمینان می‌کند. یعنی کودکان، قادر به شناسایی تصاویرند قبل از اینکه بتوانند آنها را نام‌گذاری کنند. شناسایی به همان سادگی لمس کردن یا نشان دادن تصویر است. می‌توانید این مهارت را با سؤال کردن، (برای مثال “توپ کجاست؟”) یا دادن جهت (برای مثال “توپ را پیدا کنید”) به او بیاموزید و سپس به آرامی دست کودک خود را بگیرید و با هم به تصویر اشاره کنید. حتی اگر کوچولوی شما هیچ کلمه‌ای هم در ذهن نداشته باشد، باز هم می‌توانید روی مهارت شناسایی‌اش کار کنید. وقتی فقط ۲ گزینه به شما داده می‌شود (برای مثال یک کتاب با یک تصویر در هر صفحه) ، شناسایی یک مورد آسان‌ترین کار است. هرچه تعداد گزینه‌های تصویر بیشتر باشد، کار سخت‌تر خواهد بود. هنگامی که کودک شما به طور مداوم قادر به پیدا کردن اشیا (برای مثال توپ، ماشین، سیب، گربه و غیره) است، می‌توانید با درخواست از او برای شناسایی اعمال، کار را دشوارتر کنید. یعنی “دختری را که در حال خوردن است به من نشان بده” یا “شیری را که در حال دویدن است پیدا کن” و غیره. بچه‌ها از اینکه احساس کنند درحال مشارکت در کارها هستند بسیار لذت می‌برند، به‌ویژه وقتی به مهارت‌های خود اطمینان داشته باشند. به یاد داشته باشید که با مسیری شروع کنید که مطمئن هستید فرزند شما قادر خواهد بود از آن پیروی کند و در آن مسیر به‌آرامی پیشرفت کند.
-
حس کنجکاوی ایجاد کنید
به نظر می‌رسد این قسمت مشخصی از کتاب‌خوانی باشد اما بیان کردن آن خیلی مهم است. ما غالباً غرق در شگفتی کتاب‌های زیبای نوشته‌شده برای کودکان با پیام‌های معنی‌دارشان می‌شویم. ما ممکن است بدون اینکه مکث کنیم و با بچه‌های کوچکمان بررسی کنیم، همهٔ کتاب را بخوانیم اما بهترین راه برای ایجاد حس کنجکاوی سؤال کردن است. من همیشه حداقل یک سؤال در هر صفحه می‌پرسم.حتی اگر این سؤالی ساده باشد (برای مثال “چه اتفاقی افتاده است؟”، “او کیست؟”، “کجا رفته است؟”، “چرا او عصبانی است؟” و غیره) سؤال کردن سریع‌ترین و ساده‌ترین راه است برای اینکه اطمینان حاصل کنیم که بچه‌ها همراه ما هستند و کلماتی را که می‌خوانیم درک می‌کنند. حتی اگر کوچولوی شما هنوز قادر به برقراری ارتباط کلامی نیست، می‌توانید از حرکات استفاده کنید. به سادگی سؤال خود را جوری تغییر دهید که کودک شما بتواند با نشان دادن پاسخ به آن جواب دهد (مثلاً “کامیون کجاست؟”، “چه کسی خوشحال است؟”، “او چه چیزی خورد؟” و غیره)
5. از ابزارها استفاده کنید:
- زمان‌سنج‌ها: زمان‌سنج‌ها برای شروع برنامه‌ٔ منظم کتاب‌خوانی با کودکی که دوست ندارد آرام بنشیند، عالی هستند. بیشتر تلفن‌ها زمان‌سنجی ساده دارند. این روشی آسان برای کمک به کودک خردسال شماست؛ زیرا می‌فهمد کتاب خواندن تا ابد ادامه پیدا نخواهد کرد، فقط تا زمانی که زمان‌سنج خاموش شود.
- YouTube: تعداد زیادی از داستان‌های مورد علاقهٔ ما در YouTube وجود دارد. کوچولوی شما ممکن است به جای اینکه برای شنیدن داستان یک کتاب در کنار شما بنشیند، علاقهٔ بیشتری به بازی در داستان داشته باشد. می‌توانید کتاب را در دست بگیرید و داستان را به همراه فیلم بخوانید یا آن را با هم بازی کنید. من پیشنهاد نمی‌کنم به فرزندتان اجازه دهید خودش داستان را در YouTube تماشا کند. شما هنوز هم باید تعامل فعال و زمان مشترکی داشته باشید و آن را ارتقا دهید.
- دو برابر کن: من دوست دارم که یک نسخه‌ٔ دیگر از داستان‌های موردعلاقه‌ام را برای کودکان کوچکی که دوست دارند خودشان کتاب را در دست بگیرند و کنترل کنند، تهیه کنم. به این ترتیب آنها احساس استقلال می‌کنند و می‌توانند همراه شما بخوانند.
- اشیا: من دوست دارم اسباب‌بازی‌ها و اشیا را در صورت صحیح بودن با تصاویر کتاب‌ها تطبیق دهم. اغلب اوقات بچه‌های ما این کار را برایمان انجام می‌دهند؛ در حال مشاهدهٔ تصویر و خواندن درباره‌ٔ دایناسوری هستید که شباهت زیادی به اسباب‌بازی T-Rex کوچک دارد، ناگهان کودک شما فرار می‌کند تا T-Rex را به داخل اتاق بیاورد و آن را روی تصویر بگذارد. این تعمیم فوق‌العاده است.
- هرچه محکم‌تر، بهتر: کتاب‌های حمام و کتاب‌های تخته‌ای محکم‌ترین‌اند. این کتاب‌ها معمولاً در برابر ریزش آب دهان کودکان یا پاره شدن به دست آنها مقاوم‌اند.
