آنچه در این مقاله میخوانید:
حتی اگر کودک با شما حرف نمیزند. اما باید با کودک خود صحبت کنید، معمولاً کودک از حدود ۱۰ تا ۱۴ ماهگی صحبت کردن را آغاز میکند یا اولین کلمات خود را میگوید، اما اگر از بدو تولد نیز بتوانید روی رشد گفتار کودک خود کار کنید و او را به صحبت کردن تشویق کنید، باز هم زود نیست. کودکان کمکم یاد میگیرند که چگونه صحبت کنند، اما از همان ابتدا به کمک مراقبان خود نیاز دارند.
چون سخن گفتن یک شبه اتفاق نمیافتد، با فعالیتهای زیر می توانید به فرزندان خود کمک کنید که به جای بیان آواهای بیمعنا، حرف بزنند.
تولد تا دوازده ماهگی:
- راوی خود باشید: همانطور که پوشکش را عوض میکنید، آشپزی میکنید، با هم بازی میکنید و… با کودک خود در مورد کاری که درحال انجام آن هستید با صدای بلند صحبت کنید. وانمود کنید که خبرنگارید، گوینده بازیهای المپیک و… واقعاً هر کاری که باید را انجام دهید تا از این کار لذت ببرید.
- حرف زدن را سرگرمکننده کنید: قایمباشک و بازیهای دیگری که شامل تعاملات بده بستانی است، بازی کنید. حتی اگر شما احساس نکنید که درحال برقراری ارتباط هستید اما برای کودک این نوعی ارتباط است. شما در حال فهماندن رابطه بین عملکردها و پاسخها به فرزند خود هستید.
- تا میتوانید تشویقش کنید: دست زدن، لبخند زدن و جشن گرفتن برای تلاشهای کودک در زمینه برقراری ارتباط، تواناییهای او را شیوه مثبتی تقویت میکند. همچنین به او یادآوری میکند که در مسیر درست قرار دارد.
هشت تا چهارده ماه:
- موضوعی را انتخاب کنید: یک روش عالی برای ایجاد واژگان مخصوص کودک این است که درباره یک موضوع خاص صحبت کنید. برای مثال اگر بهتازگی از باغچه کدو تنبل بازدید کردهاید، میتوانید درباره مزارع، حیوانات مزرعه و سبزیجات صحبت کنید. در این حالت، کودک به احتمال زیاد مدت زمان کوتاهی به شما توجه خواهد کرد؛ بنابراین استفاده از وسایل کمکی بصری مانند تصاویر یا فیلم ها را برای ادامه گفتوگو در نظر بگیرید.
- گفتوگویی داشته باشید که پاسخهای کوتاه «بله یا نه» داشته باشد: برای تقویت مهارت درک زبان از کودک خود چند سؤال بله یا خیر بپرسید. برای پاسخ دادن، کودک نوپای شما باید آنچه را که میگویید پردازش کند. پرسیدن سؤالهایی با جوابهای ساده و کوتاه «بله» یا «نه» به کودک شما این امکان را میدهد که بدون نیاز به پاسخ دادن با استفاده از واژههای طولانی، روی درک گفتهها متمرکز شود.
- یک ظرف معما درست کنید: اختیار امور را به دست کودک خود بدهید و اجازه دهید او گفتوگو را هدایت کند. موضوعها را روی ورقههای کاغذ بنویسید، آنها را در یک ظرف(معما) قرار دهید و یکی یا دو مورد را انتخاب کنید تا در زمان شام یا استراحت دربارٔ آنها بحث کنید. هرچه موضوع با علایق فرزند شما بیشتر همسو باشد، بهتر است.
چگونه به کودک کنیم که در هر سنی بتواند بهخوبی صحبت کند:
- رهنمودهای کلی: آرام صحبت کنید و هر کلمهای را صریح و روشن بیان کنید.
- همهچیز را تکرار کنید: هرچقدر این کار بهنظر شما کسلکننده باشد، برای اینکه بچهها بتوانند معانی و مفاهیم موردنظر خود را پردازش کنند، باید کلمات و عبارتهای مشابه را برایشان تکرار کنید. برای مثال «آیا بستنی خود را دوست داشتی؟ من بستنیام را دوست داشتم.»
- گوش کنید و پاسخ دهید: ممکن است کودک شما برای صحبت کردن کلمات بیمعنی را به کار ببرد، اما حتی کلمات ناقص یا نامنسجم نیز شکلی از ارتباط است. هر زمان که کودک شما به دنبال بیان آواهای بیمعنی یا تلاش برای برقراری ارتباط است، حتماً با بازخورد مثبت، لبخند یا «آفرین گفتن”» به او پاسخ دهید.
- استفاده از موسیقی را فراموش نکنید: گوش دادن به آهنگ، راهی عالی برای نوزادان است که بتوانند یادگیری کلمات جدید را یاد بگیرند، به خصوص اگر در آن آهنگها، کلمهای بارها و بارها تکرار میشود.
- به جای ضمایر از اسمها استفاده کنید: نوزادان برای اینکه اسمها را به اشیا ربط دهند به کمک احتیاج دارند. برای مثال وقتی دربارهٔ کاری که پدر انجام دادهاست، صحبت میکنید بهجای اینکه بگویید «او قهوه مینوشد”»، بگویید «بابا قهوه مینوشد». به همین ترتیب سعی کنید و به جای این که بگویید«آیا آن را دوست داری؟» بگویید «آیا موز را دوست داری؟»