هنگامی که فرزند شما از سنین نوپایی به سنین پیش‌دبستانی می‌رسد، در میان بسیاری از ویژگی‌های دیگر متوجه تغییرات مهمی در مهارت‌های خودآگاهی او می‌شوید. به عبارت دیگر، او می‌تواند معنی نام، سن و جنسیت خود را بگوید و درک کند و همچنین درک بهتری از چیزهایی که دوست دارد یا ندارد داشته باشد. مهارت‌های خودآگاهی فرزند شما همان چیزی است که در آینده به او امکان می‌دهد درک کند که او یک فرد کامل، منحصربه‌فرد و مستقل، با افکار و احساسات خاص خودش است. این مجموعه مهارت‌ها برای رشد و حفظ روابط و داشتن یک زندگی سالم و شاد ضروری است.
براساس مقاله ای که استاد دانشگاه هاروارد، «جروم کاگان» در سال ۱۹۹۱ در مورد چگونگی پرورش مفهوم خودآگاهی در کودکان، در ژورنال Developmental Review منتشر کرده‌است، خودآگاهی به معنای درک فرد از این موضوع است که او انسانی متمایز، با بدن، ذهن و اعمالی جدا از افراد دیگر است. همان‌طور که در مراحل رشد روانی-اجتماعی که اریک اریکسون در طول دههٔ۱۹۵۰ آن را ارائه کرده‌است، می‌بینیم که کودکان با رسیدن به ۴ سالگی در حال تقویت استقلال خود هستند.
در ادامه چند نکته را در مورد چگونگی کمک به کودک در رشد مهارت‌های خودآگاهی مروز می کنیم.
- به فرزندتان توجه کنید، سخنانش را بپذیرید و به او کمک کنید تا تمام احساسات انسانی را که ممکن است احساس کند پردازش کرده و بر زبان بیاورد.
- به او کمک کنید تا روابط بین آنچه را که ممکن است احساس کند و آنچه را که انجام می‌دهد، تجربه کند.
- همدلی، ابراز وجود و ارتباطات را الگوی او قرار دهید.
- احساسات را نام‌گذاری کنید. احساسات پیچیده است و همان‌طور که کودکان پیش‌دبستانی تازه شروع به درک معنای آنها می‌کنند، برای نام‌گذاری احساسات به کمک شما نیاز دارند. درک مفهوم غمگین بودن به دلیل اینکه باران می‌بارد و شما نمی‌توانید به پارک بروید، آسان‌تر از آن است که فقط احساس یک چیز ناخوشایند داشته باشید و هیچ کلمه‌ای برای بیان و انتقال آن به دیگران نداشته باشید.
