نگرانی در مورد ابتلا به دیابت بارداری یکی از دغدغه های مهم مادران در این دوره حساس محسوب می شود. از همین رو بسیاری از مادران به دنبال آشنایی با علائم دیابت در بارداری یا راه های تشخیص دیابت بارداری هستند تا بتوانند با افزایش آگاهی در این زمینه از بروز آن جلوگیری کنند. با توجه به اهمیت این موضوع و خطرهای دیابت بارداری برای مادر و جنین در  ادامه این مقاله به علائم دیابت در بارداری، راه های تشخیص دیابت بارداری و درمان دیابت در بارداری خواهیم پرداخت. هم چنین به سوال های رایج مادران در این زمینه از جمله “بهترین رژیم غذایی برای دیابت بارداری چیست؟” “برای درمان دیابت بارداری چه بخوریم؟” “در دیابت بارداری چه بخوریم” یا “در دیابت بارداری چه نخوریم؟” “علت دیابت بارداری چیست؟ ” “دیابت بارداری چگونه درمان می شود؟” “قند بارداری چند باشه خطرناکه؟” پاسخ داده ایم. پس تا انتها همراه ما باشید.

آشنایی با دیابت بارداری

دیابت در بارداری به معنای افزایش قند یا گلوکز خون است که در طول دوره ی حاملگی اتفاق می افتد و و معمولا برای اکثر بانوان پس از زایمان بهبود می یابد. افزایش قند خون اغلب در سه ماه آخر بارداری بروز می یابد اما تجربه آن در هر مرحله از دوران حاملگی مادر امکان پذیر است.

علت دیابت بارداری چیست؟

شاید برای شما هم جای سوال باشد که مادران بدون سابقه دیابت چرا در دوران حاملگی با این مشکل مواجه می شوند و اصلا علت دیابت بارداری چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت در دوران بارداری بدن شما برای تامین نیازهای خود و نیازهای جنین نیاز به به مصرف منابع بیشتری دارد. در این میان اگر بدن نتواند در زمان حاملگی به میزان کافی هورمون انسولین که نقش کلیدی در تنظیم قند خون دارد را تولید نماید دیابت بارداری اتفاق می افتد.

عوامل خطر دچار شدن به دیابت در بارداری

بررسی های انجام شده در این زمینه نشان می دهد در بین مادران برخی افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند. از جمله فاکتورهایی که می تواند شما را در برابر این مشکل آسیب پذیر کند می تواند به موارد زیر اشاره کرد:

• بارداری در سن بالا ( پس از 40 سالگی)
• بالا بودن شاخص توده بدنی یا BMI  (بالای 30)
• داشتن سابقه عمل های مرتبط با کاهش وزن
• سابقه ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی های قبلی
• وجود سابقه دیابت در اعضای درجه یک خانواده

آشنایی با علائم دیابت در بارداری

علائم دیابت بارداری چیست؟ مادران از کجا می توانند بفهمند که به دیابت بارداری مبتلا شده اند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که متاسفانه ممکن است دیابت بارداری منجر به تجربه هیچ گونه علامت خاصی نشود. در واقع بسیاری از مادران  پس از انجام آزمایش خون و گرفتن نظر تخصصی از متخصص متوجه وجود این مسئله می شوند.  در نتیجه تشخیص دیابت بارداری به طور قطعی تنها از طریق آزمایش خون امکان پذیر است. اما به طور کلی برای آشنایی با علائم دیابت بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• احساس تشنگی مفرط
• افزایش احساس نیاز برای رفتن به دستشویی
• خشکی دهان
• احساس خستگی
• تاری دید
• خارش ناحیه تناسلی یا ترشحات برفکی

البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که برخی از علائم ذکر شده به طور طبیعی هم در دوران بارداری تجربه می شوند و تجربه آن ها لزما به معنای تجربه علائم دیابت بارداری نیست. در نتیجه قبل از تصمیم به درمان یا انجام هرگونه اقدام جدی ابتدا لازم است برای تشخیص دیابت بارداری با پزشک یا ماما مشورت نمایید.

نکات مهم برای انجام آزمایش جهت تشخیص دیابت بارداری

همان طور که در بالا ذکر شد برای تشخیص دیابت بارداری انجام آزمایش خون ضروری است. در نتیجه اگر به هر دلیل پزشک به وجود دیابت بارداری در شما شک کند برایتان تست قند خون می نویسد. این آزمایش باید اول صبح انجام شود و برای دریافت پاسخ دقیق در مورد آن به 8 تا 10 ساعت ناشتایی نیاز دارید. پس از گذشت دو ساعت از  آزمایش اولیه یک آزمایش دیگر نیز از شما گرفته می شود تا مشخص شود بدنتان چگونه با گلوکز تعامل می کند.

درمان دیابت در بارداری

بسیاری از مادران با اطلاع یافتن از دیابت باردای نگران زیادی را تجربه می کنند این در حالی است که درمان دیابت در بارداری امری امکان پذیر است. در اکثر موارد پزشکان برای کنترل دیابت بارداری از شما می خواهند که از طریق کیت های مخصوص دائما قند خون خود را مورد پایش قرار دهید. این کار به شما کمک می کند که تاثیر روند درمان را مشاهده کرده و در صورت پایداری مشکل یا بدتر شدن آن متخصص را در جریان قرار دهید.

از جمله کارهایی که می تواند در درمان دیابت بارداری به شما کمک کند افزایش فعالیت فیزیکی در صورت امکان و تغییر رژیم غذایی است. انجام ورزش هایی نظیر یوگا، پیاده روی و شنای سبک مواردی هستند که در کنترل قند خون تاثیر می گذارند. با این حال اگر تا به حال در دوران بارداری به این فعالیت ها نپرداخته اید  قبل از انجام این ورزش ها ابتدا با یک متخصص مشورت نمایید. اگر تغییر سبک زندگی به کنترل و درمان دیابت بارداری کمک نکند پزشکان تجویز دارو را در دستور کار قرار می دهند. نکته حائز اهمیت این جاست که هرگز برای بهبود دیابت در بارداری به طور خودسرانه دارو مصرف نکنید و به طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید.

رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری

بهترین رژیم غذایی برای دیابت بارداری چیست؟ در دیابت بارداری چه بخوریم؟ و در دیابت بارداری چه نخوریم؟ این سوالات از جمله سوالاتی هستند که ذهن زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری را مشغول می کند.  ما در ادامه به همه این سوالات جواب داده ایم.

در دیابت بارداری چه بخوریم؟

برای داشتن یک رژیم غذایی متعادل در دوران بارداری که در کنترل قند خون نیز موثر باشد شما به طیف گسترده ای مواد غذایی سالم نیاز دارید. به طور کلی مواد غذایی که در درمان دیابت بارداری توصیه می شود شامل مقدار زیادی از انواع  میوه و سبزیجات ، مقادیر متوسط پروتئین بدون چربی و چربی های سالم، مقادیر متوسطی از انواع غلات مانند نان، ماکارونی و برنج، به علاوه سبزیجات نشاسته ای، مانند ذرت و نخود می باشد. هم چنین بهتر است که روزانه سه وعده غذایی اصلی کوچک تا متوسط و عده و یکی یا بیشتر میان وعده را در برنامه خود بگنجانید.

در دیابت بارداری چه نخوریم؟

در جواب به این سوال باید گفت که برای درمان دیابت بارداری باید از خوردن کربوهیدرات های ساده مانند سیب زمینی، سیب زمینی سرخ کرده، برنج سفید، و مواد قندی نظیرآب نبات، سودا و سایر شیرینی ها خودداری کنید. چرا که بعد از خوردن این غذاها قند خونتان به سرعت افزایش می یابد و در نتیجه دیابت بارداری شما تشدید می گردد. برای کنترل قند موجود در رژیم غذایی توصیه میگردد که به جدول ارزش غذایی درج شده روی بسته بندی محصولات خوراکی دقت نمایید.

نکته دیگر در مورد نبایدهای رژیم غذایی دیابت بارداری  کم کردن مصرف چربی ها است. کره، مارگارین، سس سالاد، روغن های آشپزی و دسرها از جمله مواردی هستند که می توانید سخت گیری کم تری نسبت به آن ها داشته باشید. آنچه بیشتر اهمیت دارد خودداری از مصرف مواد غذایی حاوی چربی های اشباع شده است که از جمله آن ها می توان همبرگر سرخ شده، پنیر و بیکن را مثال زد. توجه داشته باید که برای درمان دیابت بارداری خود به طور کامل چربی ها را حذف نکنید چرا که آن ها آنها انرژی لازم برای رشد را فراهم آورده و در نتیجه  برای رشد مغز کودک شما ضروری هستند.به جای این کار شما می توانید روغن های سالم را جایگزین نمایید که شامل روغن کانولا، روغن زیتون، روغن بادام ، آجیل، آووکادو و زیتون می باشد.

توجه: تغییر رژیم غذایی به کنترل دیابت بارداری کمک می کند اما برای تشخیص دیابت بارداری و درمان دیابت بارداری لازم است که  به کمک یک متخصص وضعیت سلامتی خود را تحت نظر داشته باشید و توصیه ها و دستورات پزشک را در اولویت قرار دهید.

تاثیرات دچار شدن به دیابت در بارداری

اکثر زنانی که دچار تجربه دیابت در بارداری را دارند حاملگی نرمالی را تجربه می کنند و فرزند سالمی را نیز به دنیا می آورند. با این حال این مشکل می تواند منجر به بروز برخی پیامدها نیز بشود. به همین خاطر بسیار اهمیت دارد که علائم دیابت در بارداری را جدی بگیرید. اثرات دیابت در بارداری اغلب شامل موارد زیر است:

• فرزند شما ممکن است بیشتر از حد معمول رشد کند که این مسئله خود می تواند زایمان طبیعی را دشوار کرده و یا باعث شود که پزشک از عمل سزارین یا القای زایمان کمک بگیرد.
• دیابت بارداری می تواند مایع آمنیوتیک درون رحم شما را افزایش دهد که این امر می تواند به زایمان زودرس یا زایمان دشوار بیانجامد.
• به دنیا آوردن فرزند نارس که زیر 37 هفته متولد میشود یکی دیگر از پیامدهای دیابت در بارداری است.
• دیابت در بارداری می تواند منجر به پره اکلامپسی شود. پره اکلامپسی شرایطی است که طی آن فشار خون مادر افزایش یافته و اگر درمان نشود شرایط پیچیده ای را برای زایمان رقم میزند .
• اگر مادر دچار دیابت بارداری باشد ممکن است سطح قند خون کودک افت کرده و علائمی نظیر زردی پوست، زردی چشم یا همان یرقان برای او اتفاق بیفتد.
• به دنیا آوردن نوزاد مرده یکی از عوارض نادر دیابت بارداری است با این حال برای پیشگیری از احتمال هرچند پایین آن، درمان دیابت بارداری و تلاش برای بهبود علائم دیابت بارداری اهمیت فراوانی دارد.

جمع بندی

دیابت  در بارداری از جمله مشکلاتی است که می تواند برای مادر و جنین دردسر ساز شود. علت دیابت بارداری کاهش سطح انسولین در خون مادر می باشد.  برای تشخیص دیابت بارداری اصلی ترین روش انجام آزماش خون است. از همین رو اکتفا کردن به علائم دیابت بارداری راهنمای خوبی نمی باشد. پس از اطمینان یافتن از ابتلا به دیابت بارداری لازم است که برای درمان از پزشک کمک بگیرید. در این میان اصلاح سبک زندگی به معنای تغییر عادات غذا خوردن و افزایش فعالیت بدنی نیز می تواند در درمان دیابت بارداری به شما سود برساند.

سوالات متداول

• برای درمان دیابت بارداری مصرف چه غذاهایی مضر است؟ بهترین رژیم غذایی برای دیابت بارداری چیست؟

همان طور که در متن مقاله اشاره شد کنترل قند و چربی ، احتیاط در مصرف کربوهیدرات ها و در عوض مصرف میوه و سبزی بیشتر اهمیت بسزایی در رژیم غذایی مناسب برای درمان دیابت بارداری دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر به قسمت  در دیابت بارداری چه بخوریم؟ و در دیابت بارداری چه بخوریم؟ در مقاله مراجعه نمایید.

• علت دیابت بارداری چیست؟

ناتوانی در تولید هورمون انسولین به میزان کافی در دوران حاملگی اصلی ترین علت دیابت بارداری محسوب می شود.

• قند بارداری چند باشه خطرناکه؟

یکی از سوالات پر تکرار این است که قند بارداری چند باشه خطرناکه؟! در درمان دیابت بارداری هدف رساندن قند خون ناشتا به زیر 95 است. دیابت بارداری معمولا عددی بین 100 تا 125 را نشان می دهد و بالاتر از آن سطح دیابت آشکار است.

• آیا دچار شدن به دیابت بارداری علائم خاصی دارد؟

دیابت در بارداری در بسیاری از موارد بدون علامت است. اما به طور کلی مواردی نظیر تشنگی، افزایش نیاز به دفع ادرار، خستگی، خشکی دهان، تاری دید و خارش ناحیه تناسلی از جمله علائم دیابت بارداری محسوب می شوند.