یکی از مهم ترین سوال هایی که از اولین لحظات بارداری ذهن مادران را به خود مشغول می کند این
است که چه کار کنم که مادر خوبی شوم؟ با توجه به جایگاه ویژه ای که مادران در تربیت و سلامت
روان افراد دارند. مادر شدن نقشی است که می تواند فشارها و استرس های زیادی را به بانوان وارد
کند. در این شرایط ممکن است دائما در حال ارزیابی خود باشید و با کوچک ترین اشتباهی از خود
بپرسید آیا من مادر بدی هستم؟ ما در این مقاله از نگاه روانشناختی این موضوع را بررسی کرده و
ویژگی های یک مادر خوب و در مقابل ویژگی های یک مادر بد را برای شما ذکر کرده ایم. برای کسب
اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

چه کار کنم که مادر خوبی شوم؟

اگر شما هم با قرار گرفتن در جایگاه مادر دائما ذهنتان مشغول این موضوع است که چطور مادر خوبی
باشید ، باید بدانید تنها نیستید چرا که قرار گرفتن در نقش مادر یکی از پرفشارترین نقش هایی است که
هر زنی در زندگی به عهده می گیرد و همین مسئله باعث می شود که بسیاری از مادران دائما از جنبه
های مختلف در حال ارزیابی خود باشند، استرس زیادی را تجربه کنند و به خاطر اشتباهاتی که مرتکب
می شوند دچار احساس گناه و خودسرزنشگری شوند.
اگر شما هم جز این دسته از مادران هستید همواره باید این نکته را سرلوحه زندگی تان قرار دهید که
هیچ انسانی کامل نیست و هیچ کس نمی تواند در طول زندگی بدون هیچ عیب و نقصی با فرزندان خود
رفتار کند. آنچه اهمیت دارد این است که شما همواره برای آگاهی خود ارزش قائل باشید و برای بهبود
روش های تربیتی تان تلاش نمایید. هیچ چیز به اندازه به روز کردن خود و تلاش مستمر برای بهبود
کیفیت ارتباط با فرزندان نمی تواند از شما مادر خوبی بسازد.

ویژگی های یک مادر خوب

همان طور که گفته شد مادر خوبی بودن به معنای کامل بودن یا بی عیب و نقص بودن نیست. با این حال
چند ویژگی کلیدی وجود دارد که کار کردن روی آن ها می تواند کیفیت رابطه والد فرزندی را در شما
بهبود بخشیده و از شما مادر خوبی بسازد. از جمله مهم ترین این ویژگی ها می توان به موارد زیر
اشاره کرد:

1- مادر خوب فرزندش را به شیوه ای نامشروط دوست می دارد

یکی از مهم ترین ویژگی های مادر خوب از نگاه روانشناسان داشتن پذیرش مثبت نامشروط است. در
واقع مادر خوب دوست داشتن خود را به مشروط به مسئله خاصی نمی داند. او همیشه و در همه جا به
فرزند خود نشان می دهد که او را دوست دارد و از وی حمایت می کند. با خواندن این جملات شاید در
این تعارض قرار بگیرید که پس چگونه فرزندم را متوجه رفتارهای اشتباهش بکنم؟ آیا دوست داشتن
نامشروط فرزندم را لوس بار نمی آورد؟ در جواب به این پرسش باید گفت که پذیرش کودک به معنای
پذیرش همه کارهای او نیست. شما می توانید به فرزندتان بگویید که دوستش دارید اما همیشه موافق
کارهایش نیستید.

تلاش کنید یک رفتار کودک را با کل شخصیت او یکی در نظر نگیرید. اگر فرزندتان کار بدی کرد
روی همان رفتار تمرکز کنید و به او بگویید این رفتار را نمی پذیرید. اما بسیار مهم است که به طور کل
او را طرد نکنید یا با جملاتی نظیر اینکه دیگر دوستت ندارم تنبیهش نکنید.

2- مادر خوب عیب و نقص های کودکش را می پذیرد

همان طور که هیچ پدر و مادری کامل نیستند در مقابل هیچ کودکی نیز قرار نیست کامل و بهترین باشد.
متاسفانه والدینی که به این اصل بی توجه هستند دائما عیب و نقص های فرزندشان را به به او یادآوری
می کنند و به خاطر این عیب و نقص ها محبت یا حمایت خود را دریغ می سازند. اگر به دنبال کسب
ویژگی های یک مادر خوب هستید بسیار مهم است که بتوانید فرزندتان را همه جوره بپذیرید. شاید فکر
کنید این رفتار جلوی پیشرفت فرزندتان را می گیرد. اما بررسی های روانشناسی به ما نشان می دهد که
فرزندانی که در چنین محیط هایی پرورش می یابند اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند و ظرفیت
بیشتری برای بهبودی و پیشرفت خواهند داشت.

3- یک مادر خوب از استقلال کودکش استقبال می کند

متاسفانه بعضی اوقات مادران به دلیل عشق و محبت زیاد ناخواسته فرزندانشان را ضعیف و وابسته بار
می آورند. برای مثال این مادران دائما همه کارهای کودک را انجام می دهند، اجازه نمی دهند که او هیچ
گونه ناکامی را تجربه کند و با ایثار بسیار زیاد فرصت تجربه کردن را از او می گیرند. در مقابل یک
مادر خوب می داند که در محبت و عشق ورزی هم نباید زیاده روی به خرج دهد. او در عین حمایت
کردن از فرزندانش از استقلال آن ها استقبال می کند و اجازه می دهد که فرزندانش با چالش های زندگی
رو به رو شود.

4- یک مادر خوب جلوی ابراز احساسات کودک را نمی گیرد

از جمله دیگر ویژگی های یک مادر خوب این است که احساسات فرزندش را سرکوب نمی کند. چرا که
سرکوب احساسات در آینده می تواند به بروز مشکلات روانشناختی و اختلالات هیجانی نظیر افسردگی و
اضطراب بیانجامد. برای پیشگیری از این مسائل اجازه دهید فرزندتان احساسات مثبت و منفی اش را با
شما در میان بگذارد و در این موقعیت ها به خاطر احساساتی که کودک بروز می دهد او را مورد
سرزنش، تمسخر یا قضاوت قرار ندهید. تنها کاری که در این شرایط لازم است انجام دهید این است که
کنار فرزندتان باشید و با او همدلی داشته باشید.

5- یک مادر خوب برای فرزندش محدودیت های واقع بینانه وضع می کند

مادر خوبی بودن به این معنا نیست که به همه خواسته های فرزندتان تن بدهید و همیشه و همه جا در
خدمت او باشید. اتفاقا این رفتار باعث می شود که فرزندتان نتواند محدودیت های زندگی را درک کند و
در آینده هنگام مواجهه با ناکامی ها ظرفیت روانی کمی داشته باشد. از همین رو بسیار اهمیت دارد که
از همان کودکی قوانین و مقررات خاصی در خانه وضع کنید و به کودک کمک کنید که به این قوانین
پایبند باشد. البته ضروری است که محدودیت های وضع شده واقع بینانه و در جهت رشد کودک باشد نه
صرفا در جهت سخت گیری و اعمال زور.

6- یک مادر خوب الگوی رفتاری فرزندانش است

یکی از مهم ترین ویژگی های یک مادر خوب این است که به جای نصیحت کردن فرزندانش بیش از
همه روی خودش کار می کند. در واقع او در تلاش است تا هر آنچه می خواهد در فرزندانش ببیند را
ابتدا در خود به نمایش بگذارد. چرا که می داند کودکان بیش از هرچیزی از طریق مشاهده والدین خود
رفتارهای مختلف را یاد می گیرند.

7- یک مادر خوب برای بودن با فرزندش وقت می گذارد

متاسفانه این روزها بسیاری از افراد فکر می کنند برای مادر خوبی بودن باید دائما برای فرزندشان
چیزی تهیه کنند یا او را در کلاس های مختلف ثبت نام کنند. درست است که سرمایه گذاری برای
یادگیری کودکان و تامین نیازهای مالی آن ها بسیار اهمیت دارد اما هیچ چزی جایگزین ارتباط عمیق و
محبت آمیز با والدین نمی شود. چیزی که ممکن است برخی پدر و مادرها از آن غافل شوند.
در نتیجه اگر به دنبال جواب این سوال هستید که آیا من مادر خوبی هستم؟ لازم است ابتدا از خود بپرسید
که چقدر با فرزندتان وقت می گذرانید؟ این زمان ها چگونه می گذرد؟ آیا به اندازه کافی با کودک خود
بازی می کنید؟ آیا کودک در کنار شما می تواند لحظات شادی را تجربه کند؟

ویژگی های یک مادر بد؛ ویژگی های یک مادر سمی

بسیاری از مادران با این سوال دغدغه ذهنی دارند که آیا من مادر بدی هستم؟ ما در ادامه به مهم ترین
و آسیب رسان ترین ویژگی های یک مادر بد اشاره کرده ایم.آشنایی با این ویژگی ها شما را راهنمایی
می کند تا بدانید باید روی چه مسائلی کار کنید و چگونه کیفیت ارتباط خود را بهبود ببخشید.

1- در ابراز عشق به فرزندانش مشکل دارد

یکی از ویژگی هایی که می تواند شما را به مادر بدی تبدیل کند ناتوانی در ابراز عشق به فرزندان است.
توجه داشته باشید که نیاز به محبت و دلبستگی یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازی است که هر فردی
از ابتدای تولد با آن رو به رو است. ارضا نشدن این نیاز به طور مناسب می تواند اثرات بلندمدتی بر
زندگی افراد بگذارد و حتی کیفیت روابط بزرگسالی را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه بسیار اهمیت دارد
که بتوانید به شیوه کلامی و غیر کلامی محبت خود را ابراز نمایید. اگر احساس می کنید که این مسئله
برای شما راحت نیست بهتر است از یک روانشناس برای حل این مسئله کمک بگیرید.

2- همیشه منتقد فرزندش است

یکی از مهم ترین ویژگی های یک مادر بد این است که دائما از همه چیز انتقاد می کند و نمی تواند بر
ویژگی های مثبت فرزندش تمرکز نماید. این رفتار او با گرفتن اعتماد به نفس از کودک می تواند از او
فردی ضعیف بسازد که همواره احساس بی کفایتی می کند.

3- نمی تواند در عشق ورزی جانب اعتدال را رعایت کند

رفتارهای آسیب رسان همیشه به شیوه ای خشن و نامهربانانه اعمال نمی شوند. گاهی اوقات کودکان از محبت نا به جا و به خاطر عشق ورزی افراطی والدین آسیب می بینند. در واقع یکی از ویژگی هایی که می تواند باعث شود افراد از مادر خوبی بودن فاصله بگیرند این است که به خاطر محبت زیاد به فرزند جرات مندی خود را فدا می کنند. این مادران نمی توانند برای کودک خود هیچ محدودیتی قائل شوند و ناخواسته اجازه هر بدرفتاری را به کودک خود می دهند. این کار در نهایت از فرزندان آن ها فرد خودمحوری می سازد که هرگز نمی تواند نیازها و خواسته های دیگران را در نظر بگیرد. و مسلما همین مسئله تا حد زیادی کیفیت روابط آن ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

4- مادر سمی با ایجاد احساس گناه فرزند خود را کنترل می کند

یکی از ویژگی های یک مادر سمی این است که کنترل گری بالایی دارد. این کنترل گری همیشه به شیوه ای آشکار اعمال نمی شود. بلکه می تواند به طور غیر مستقیم صورت بگیرد. سلاح این مادران اغلب ایجاد احساس گناه است که به شدت به روان کودک آسیب می زند.

5- برای یک مادر سمی مرزبندی معنایی دارد

یکی دیگر از ویژگی های یک مادر سمی این است که فکر می کند فرزندانش نباید هیچ حریم شخصی در برابر او داشته باشند. او مرزبندی ها را به رسمیت نمی شناسد و به این ترتیب خواسته یا ناخواسته اجازه نمی دهد که فرزندانش هویت مستقلی را شکل دهند.

6- دائما دستاوردهای فرزند خود را بی ارزش می کند

از جمله دیگر ویژگی های یک مادر سمی این است که نمی تواند از روش درستی برای سوق دادن فرزند خود به سمت پیشرفت استفاده کند و معمولا روش های مخرب و آسیب رسانی را برمی گزیند. برای مثال اغلب از هیچ دستاوردی احساس رضایت نمی کند، دائما کارهای فرزندش را کوچک جلوه می دهد و از وی می خواهد تا برای چیزهای بیشتری تلاش کند. این رفتار معمولا با ایجاد احساس کافی نبودن در فرزندان همراه می شود و به کمال گرایی افراطی در آن ها و اتخاذ معیارهایی بسیار سخت گیرانه می انجامد که کیفیت زندگی را کاهش می دهند.

7- همواره نیازمند است

آخرین ویژگی یک مادر سمی که در این مقاله باید به آن اشاره کنیم احساس نیازمندی زیاد و برقراری
رابطه یک طرفه با فرزندان است. در واقع این مادران دائما به دریافت حمایت از جانب فرزندان خود
نیاز دارند در حالی که خودشان نمی توانند منبع خوبی برای ارائه حمایت به فرزندانشان باشند. این مسئله
همیشه فشار زیادی به فرزندان وارد می کند و منجر به محرومیت هیجانی و استرس برای آن ها می
شود.

سوالات متداول

– خودم می دانم مادر بدی هستم! اما هرچقدر تلاش می کنم نمی توانم ارتباطم را با فرزندم بهتر کنم، چه
کار کنم تا اوضاع تغییر کند؟
گاهی اوقات ممکن است مشکلات شما با فرزندان از مسائل روانشناختی حل نشده ای که در گذشته داشته
اید نشات بگیرند. در این شرایط ممکن است کسب آگاهی در مورد روش های فرزندپروری و اطلاعات
جمع کردن در مورد ویژگی های یک مادر خوب چندان کمک کننده به نظر نرسند. برای بهبود اوضاع
در این موقعیت بهتر است از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید و مسائل خود را عمیق تر بررسی
نمایید.

– با وجود تلاش های شبانه روزی که برای فرزندانم می کنم و رابطه نسبتا خوبی که با آن ها دارم چرا
فکر می کنم مادر بدی هستم؟
قرار گرفتن در نقش و جایگاه مادر فشارها و مسئولیت های زیادی بر گردن افراد می گذارد.در این
شرایط ممکن است جامعه، اطرافیان یا حتی خودتان انتظار داشته باشید بهترین باشید و هیچ وقت مرتکب
خطا و اشتباهی نشوید. اما از آنجایی که هیچ انسانی کامل نیست این طرز تفکر منجر به پرورش احساس
گناه و خودسرزنشگری هایی می شود که به شما می گوید مادر خوبی نیستید.
برای مقابله با این مشکل لازم است بپذیرید که همانند هر انسان دیگری در طول زندگی و در رابطه با
فرزندان خود ممکن است مرتکب اشتباهاتی بشوید و لازم است نسبت به آن ها پذیرش داشته باشید. این
پذیرش به شما کمک می کند روی این اشتباهات به شیوه موثرتری متمرکز شده و برای بهبود آن ها
تلاش نمایید.
– از کجا بفهمم که آیا من مادر خوبی هستم؟
کیفیت ارتباط شما با فرزندتان می تواند ملاک خوبی برای پاسخگویی به این سوال باشد. از خودتان
بپرسید چقدر با کودک خود وقت می گذرانید؟ در این اوقات چقدر کودک از ارتباط با شما لذت می برد و
از آن احساس رضایت می کند؟ هم چنین هرچقدر ویژگی هایی نظیر پذیرش نامشروط داشتن نسبت به
فرزندان، عشق ورزی به آن ها ، تشویق استقلال، کمک به ابراز احساسات و ایجاد محدودیت های واقع
بینانه در شما بیشتر باشد بیشتر می توانید به سمت یک مادر خوب بودن پیش بروید.