در دنیای کودکان همه‌چیز کوتاه‌مدت است. دعوای کودکان، آشتی‌کردن‌شان، ناراحتی و خوشحالی‌شان کوتاه‌مدت و متغیر است. خیلی پیش می‌آید که کودک با هم‌سالانش دعوا کند و ارتباطش با آن‌ها به‌هم بخورد؛ اما اغلب این دل‌خوری‌ها، موقت و زودگذر است و بدون مداخله‌ی بزرگ‌ترها رفع می‌شود.

کودکان معمولاً درباره‌ی ارتباط‌ با هم‌سالان‌شان حرف نمی‌زنند. وقتی به مهدکودک یا مدرسه می‌روند، از این‌که چه چیزی یاد گرفته‌اند، چه غذایی خورده‌اند، حرف می‌زنند، اما معمولاً تعریف نمی‌کنند که با دوستان‌شان چه حرف‌هایی زده‌اند. میل به حفظ حریم شخصی، باعث می‌شود کم‌تر در جریان کیفیت روابط کودک‌تان قرار بگیرید. معمولاً با ظاهر به‌هم‌ریخته و ناراحت بچه‌تان مواجه می‌شوید و باید خودتان حدس بزنید با دوستش به مشکل برخورده.

برای آن‌که در مقاطع مختلف از کیفیت دوستی فرزندتان با اطرافیانش با خبر شوید و زودتر به دعوای کودکان پی ببرید، سعی کنید سؤالات غیرمستقیم و باز بپرسد. به‌عنوان مثال بپرسید «دوستت به کدوم بازی بیش‌تر علاقه داره؟» یا «کدوم خصوصیت دوستت رو بیش‌تر دوست داری؟». سعی کنید لابه‌لای پاسخ به این سؤالات متوجه شوید فرزندتان چه تعاملی با اطرافیانش دارد.

دعوای کودکان اغلب پیرامون مسائل مربوط به مالکیت رخ می‌دهد. وقتی احساس می‌کنند مالکیت وسایل و اسباب‌بازی‌‌شان توسط اطرافیان تهدید می‌شود، از خود بی‌خود و عصبانی می‌شوند.

پدر و مادر باید بتوانند با برقراری ارتباط با اطرافیان، آموزش مهارت‌های ارتباطی و تعیین مرزهای ایمن دوستی به فرزندشان کمک کنند، ارتباط‌های بلندمدت و سالمی داشته باشد. دوستی با هم‌سالان، نقش بسیار مهمی در پرورش مهارت‌های ذهنی و شکل‌گیری شخصیت سالم افراد دارد. برای مطالعه‌ی بیش‌تر دراین‌باره، یادداشت دوستی با هم‌سن‌وسال‌ها؛ قسمت مهمی از رشد اجتماعی-عاطفی کودک را در آوک بخوانید.

مدیریت دعوای کودکان

هدف از هدایت روابط بچه‌ها و مدیریت دعوای کودکان، کاهش رفتارهای منفی مثل آسیب‌زدن به یک‌دیگر، طعنه، تمسخر و برچسب‌زدن به دیگران است. اگر مدیریت تعارض به‌وجودآمده میان کودکان، به‌موقع و درست انجام شود، دوستی فرزندتان دوباره احیا می‌شود و بسیاری از احساس‌های منفی را از او دور می‌سازد. اگر بچه‌ها روابط دوستی‌شان را در سنین پایین از دست بدهند، به یک ترس دائمی در دوستی مبتلا می‌شوند و ده‌ها مشکل در بزرگ‌سالی.

در ادامه، 5 راه‌کار برای مدیریت و پیش‌گیری از دعوای فرزندتان با هم‌سالانش را مرور خواهیم کرد. این راه‌کارها برای اولین دقایق ایجاد دعوا و اختلاف‌نظر میان کودکان مناسب است؛ همان زمانی که کودک‌تان از فرط عصبانیت، نمی‌خواهد و نمی‌تواند مشکلش را به‌خوبی برای شما توضیح دهد.

1. اول از همه -وقتی درست چندلحظه است که فرزندتان با دوستش دعوا کرده- سعی کنید جو را آرام کنید. همراه با کودک‌تان چندبار نفس عمیق بکشید. یک لیوان آب به او بدهید. نشان دهید که کارهای اصلی‌تان را رها کرده‌اید تا به وضعیت او رسیدگی کنید، و تا آرام‌شدن اوضاع در کنار او هستید. درواقع باید ظرف مدت کوتاهی او را از موقعیت جدا کنید.
2. بیان محترمانه را به فرزندتان آموزش دهید. با او تمرین کنید که در نهایت عصبانیت هم محترمانه با طرف دعوایش حرف بزند. دلیل تشدید بسیاری از دعواها، نیش و کنایه‌های کلام طرفین به‌محض به‌وجودآمدن مشکل است. مثلاً به او بگویید برای دوستش توضیح دهد «وقتی به من می‌خندی و من رو مسخره می‌کنی، من عصبانی می‌شم».
3. احترام به دیدگاه طرف مقابل را دست‌کم نگیرید. اجازه ندهید فرزندتان نظر دوستش را با تمسخر و توهین برای شما توضیح دهد.
4. ذهنیت مثبت را درباره‌ی دعوای کودکان در خودتان و فرزندتان تقویت کنید. فرض را بر غیرعمدبودن اشتباهات دوستش بگذارید. به‌هرحال بچه‌ها آگاهی کمی دارند و با طرح و نقشه‌ی قبلی به استقبال دعوا نمی‌روند. بعضی پدر و مادرها به‌محض شنیدن دعوای فرزندشان با دیگری، آتش جدل را شعله‌ورتر می‌سازند و سعی می‌کنند طرف مقابل را مقصر نشان دهند. اگر فرض اولیه بر عدم آگاهی و تقصیر طرف مقابل باشد، خیلی از مشکلات خودبه‌خود حل می‌شوند.
5. به راه‌حلی برسید که هردو بر سر آن توافق دارند. هردو را بابت وضعیت پیش‌آمده مقصر بدانید و راه‌حل منصفانه‌ای که هردو را به خواسته‌شان برساند، مطرح کنید.

• اگر درکنار نکات مطرح‌شده، به مطالبی برای مدیریت دعوای میان بچه‌های خودتان در خانه نیاز دارید، یادداشت دعوای کودکان در خانه را چه‌طور مدیریت کنیم؟ را بخوانید.