آنچه در این مقاله می‌خوانید:
قابلیت‌های مربوط به حرف‌زدن بچه‌ها و رشد مهارت‌های زبانی آن‌ها از لحظه‌ی تولدشان آغاز می‌شود. حرف‌زدن بچه‌ها، فقط آن لحظه که اولین کلمه را می‌گویند شروع نشده؛ سیستم عصبی مغز، از لحظه‌ی تولد، درگیر شناسایی آواهای محیط و ارتباط برقرار کردن میان آن‌هاست.
رشد مهارت‌های زبانی، فراندی سه‌مرحله‌ای است: در مرحله‌ی اول، کودک باید در معرض انواع صداها و کلمات قرار بگیرند. باید به‌صورت مرتب، حرف، جمله و کلمه بشنود. در مرحله‌ی دوم، ذهن میان آنچه شنیده و چیزی که می‌بیند، ارتباط برقرار می‌کند. به این معنا که میان شنیدن آوای «مادر» و چهره‌ی مادر ارتباط برقرار می‌کند و صوت و تصویر را یکی و مرتبط با هم شناسایی می‌کند. مرحله‌ی سوم و آخر فرانید رشد مهارت زبانی هم، به تشخیص صدا، افراد و اشیا و تمرین برای گفتن کلماتی مربوط می‌شود که در گام اول و دوم شنیده شده است.
کمک به حرف‌زدن بچه‌های زیر دو سال
در ادامه، به تفکیک بازه‌های سنی مختلف، دستورالعمل‌هایی را مرور خواهیم کرد، که به بهتر حرف‌زدن بچه‌های زیر دوسال کمک خواهد کرد. این بازه‌های سنی، به‌صورت دوره‌های شش‌ماهه تقسیم‌بندی شده‌اند و برای هر دوره، دستورالعمل‌های مشخصی ارائه شده است.
از تولد تا شش ماهگی
- صورت کودک را به خودتان نزدیک کنید و با او حرف بزنید. شاید تصور کنید، آن‌ها در این سن، متوجه حرف‌های شما نمیشوند. اما این‌طور نیست. احساس آن‌ها برای دریافت احساس جملات شما، کاملاً آماده است.
- درباره‌ی کارها حرف بزنید. درست‌کردن غذا، عوض‌کردن پوشک و دیگر کارهای روزمره را با صدای بلند و واضح برایش توضیح دهید.
- با آواز و ریتم با کودک حرف بزنید.
- به آواهای نامفهوم فرزندتان جواب بدهید، تا احساس برقرای مکالمه به او دست بدهد.
در آوک، مقالات متعددی برای تقویت مهارت زبانی وجود دارد. برای نمونه بخوانید:
از شش تا دوازده ماهگی
- یا انگشت به چیزهایی که می‌بینید، اشاره کنید و نام آن‌ها را بگویید.
- همراه با فرزندتان، کتاب‌های گروه سنی کودکان را ورق بزنید. مهم نیست که آن‌ها نمی‌توانند کتاب بخوانند. نام اشیای موجود در شکل‌های کتاب‌ها را برایش بگویید.
- در حد معمول از پستانک استفاده کنید. این کار را فقط موقع خواب انجام دهید. یادگیری صحبت‌کردن و تکرار آواهای محیط با دهان بسته، کار دشواری‌ست.
- بازی کنید و هم‌زمان درباره‌ی بازی حرف بزنید. کودکان در زمان بازی، آمادگی بیش‌تری برای یادگیری دارند.
از دوازده تا هجده ماهگی
- کلمات اشتباه را صبورانه تصحیح کنید. اگر بچه سعی می‌کند کلمه‌ای بگوید و آن را اشتباه تلفظ می‌کند، اسم درستش را بهش بگویید، اما توی حرف‌هایش نپرید تا مبادا اعتمادبه‌نفسش موقع حرف‌زدن، کم نشود.
- با سؤالات کوتاه و گزینه‌های انتخابی، دایرهی لغت کودکان را بالا ببرید. مثلاً از او بپرسید «پرتقال می‌خوری یا موز؟»
- در انتخاب اسباب‌بازی دقت کنید. اسباب‌بازی‌هایی که جملات ضبط‌شده‌ای را دائم تکرار می‌کنند، می‌توانند برای حرف‌زدن بچه‌ها مفید باشند.
درباره‌ی مهارت زبانی کودکان بیش‌تر بخوانید:
هجده تا بیست‌وچهار ماهگی
- کلمه‌ی به‌خصوصی را در چند جمله‌ی متفاوت به کار ببرید. مثلاً در یک مکالمه، پشت‌سرهم از جملات «غذایت را کی می‌خوری؟»، «غذای دیروز را دوست داشتی؟»، «می‌خواهم برایت غذا بیاورم» و «غذا را روی میز بخوریم» استفاده کنید.
- جملات امری کوتاه بگویید. مثل «در را ببند»، «لیوان را بده» و «آرام صحبت کن». جملات کوتاه، که به کار مشخص و سبکی مربوط می‌شوند، کمک زیادی به حرف‌زدن بچه‌ها می‌کنند.
- درباره‌ی اعضای بدنش سؤال کنید. همان سؤال‌هایی که همه شنیده‌ایم: بینی‌ات کو، دست‌هایت کو و این‌جور سؤال‌ها.
- مدت زمان تماشای تلویزیون را محدود کنید. برای این بازه‌ی سنی، تماشای روزانه بیش از سی دقیقه تلویزیون، مضر است. آن‌ها در این سن، بیش‌تر از طریق بازی و شنیدن جملات سما درگیر یادگیری زبان می‌شوند. حرف‌زدن بچه‌های زیر دو سال، به‌شدت تحت‌تأثیر داستان‌هایی‌ست که شما برای‌شان تعریف می‌کنید.
