آنچه در این مقاله میخوانید:
خلاصه
به کمک اشیای دوروبرمان، میتوانیم مهارت حل مسئله در کودکان را تقویت کنیم. کودکان، آمادهی یادگیریِ راههای جدید و ایدهپردازی برای رفع موانع هستند. کافیست، ذهن آنها را با چنین مسائلی درگیر کنیم و از آنها بخواهیم، کار با اشیا و ابزار پیرامونشان را به بهترین شکل انجام دهند.
خردسالانِ اطرافِ ما، نمونههای روشن و خوبی برای درک قدرت یادگیری سریع در آدمها هستند. آنها وقتی فقط چندماه سن دارند، چیزهای زیادی از این دنیا میدانند و میتوانند در مورد دنیای اطراف و اشیای پیرامونشان جستوجو کنند و اطلاعات تازه بهدست بیاورند.
بچههای حدود ۳ یا ۴ ساله، با اطلاعاتی که در سالهای اول زندگی خود جمعآوری کردهاند، میتوانند به خوبی درک کنند که اشیا عملکرد خاصی دارند. این نکته را وقتی متوجه خواهید شد که کودک پیشدبستانی شما، شروع به استفاده از چنگال برای بردن غذا به دهان خود میکند، یا شروع به بازی با اسباببازیهای مکانیکی میکند و خودش با کمی کنجکاوی میفهمد که دکمهها، اهرمها و قطعات متحرکِ آن وسیله، چگونه کار میکنند. وقتی کودک خردسال شما بهصورت روزمره از اشیا با هدف خاصی استفاده میکند، این موضوع نشاندهنده این است که او زمینههایی را برای درک رابطهی علتومعلولی بین اشیا کشف کرده و از این کشف میتواند برای حل مسئلههای مختلف کمک بگیرد.
در آوک، مطالب بیشتری در حوزهی مهارتهای شناختی وجود دارد:
تأثیر درک روابط علتومعلولی بر مهارت حل مسئله
رابطهی علتومعلولی، رابطهی باعثوبانی کار با نتیجه است؛ اینکه علت خرابشدن اسباببازیِ کودکتان، استفادهی غلط از آن بوده و نتیجهی این استفادهی غلط، از کار افتادن وسیله است. وقتی کودک این ارتباطها را درک میکند، بهتر میتواند به حل مسئله بپردازد. بهطور کلی، قدرت حل مسئله در افراد، تابع درک آنها از روابط میان رفتار و نتیجهی رفتارهاست.
محققان از آزمایشگاه رشد شناختی دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو دریافتند که بین ۳ تا ۵ سالگی، کودکان مفهوم انتزاعی «عملکرد» را درک میکنند، میآموزند که هر شی ایجادشده با استفاده از این مفهوم تعریف میشود. و ضمناً متوجه خواهند شد، از یک شی میتوان برای چندین منظور استفاده کرد. در این سن، درک این موضوع یک علامت بسیار مهم برای رشد است که فرزند شما برای یادگیری دربارهی نحوه سازوکار دنیا به آن نیاز دارد.
دربارهی «حل مسئله» به اطلاعات بیشتری نیاز دارید؟
به کمک اشیای اطرافتان، مهارت حل مسئلهی کودک را تقویت کنید
شما می توانید با انجام برخی از فعالیتهای زیر، فرزندتان را برای استفاده از اشیا در زمینه مهارتهای حل مسئله تشویق کنید:
- کودک را تشویق کنید که با اسباببازیهای مکانیکی یا اشیای متحرک موجود در زمین بازی، خودش را سرگرم و با آنها بازی کند.
- از کودک خود بخواهید، با انواع پازلها خودش را سرگرم کند.
- با استفاده از یک شی، از کودکتان بخواهید کاری را به چند روش مختلف انجام دهد. مثلاً بلوکهای ساختمانسازی را در اختیارش قرار دهید و از او بخواهید با آنها چند اتاقِ متفاوت بسازد. این تمرین، باعث میشود کودکتان در گیر حل مسئلههای واگرا -که بیش از یک جواب دارند- بشود. یا از او بخواهید لباسهایش را به چند طریق مختلف تا بزند، یا توی کشو جا بدهد.
- برای کودک محدودیتی موقت ایجاد کنید. بعد، از او بخواهید با وجود این محدودیت، مسئله و مشکلی را حل کند. بهعنوان مثال، بگویید کف آشپزخانه خیس است یا به هر دلیل دیگری، بهطور موقت نمیشود به آشپزخانه رفت. از او بخواهید با توجه به این محدودیت، راهی برای آبدادن به گلها (در نبود ظرف مخصوص این کار) پیدا کند. بههمزدن عادتهای قبلی و تلاش برای وفق پیدا کردن با مختصات جدید، ایدهی خوبی برای تقویت مهارت حل مسئله است.
- به دکمهها و اهرمها موجود در زندگی روزمره خود توجه کنید و آنها را به او نشان دهید. برای مثال، میتوانید به یک کمد در دسترس مراجعه کنید و از کوچولوی خود بپرسید «عزیرم، من چگونه میتوانم در کشوها را باز کنم؟» پاسخهایی که میدهد، شما را حیرتزده خواهد کرد.